Królowa Jordanii Rania Al-Abdullah PolitykaEdit Słaba reprezentacja i rozwiązaniaEdit Prawa kobiet do głosowania lub bycia wybieranym na urząd politycznyEdit Rola gospodarczaEdit EdukacjaEdit TravelEdit Tradycyjny strójEdit Konflikt muzułmańskiej i arabskiej tożsamościEdit Prawa arabskich kobiet i ograniczenia prawneEdit PolitykaEdit Asmahan wybitna arabska piosenkarka i aktorka (1912-1944). W krajach arabskojęzycznych żadna kobieta nigdy nie była głową państwa, choć wielu Arabów podkreślało rolę kobiet, takich jak Jehan Sadat, żona Anwara Sadata w Egipcie, czy Wassila Bourguiba, żona Habiba Bourguiby w Tunezji, które miały duży wpływ na swoich mężów w sprawach państwowych. Wiele krajów arabskich zezwala kobietom na udział w wyborach krajowych. W tym względzie pierwszą kobietą posłem do parlamentu w świecie arabskim była Rawya Ateya, która została wybrana w Egipcie w 1957 roku. Niektóre kraje przyznały kobietom prawo wyborcze w swoich konstytucjach po uzyskaniu niepodległości, a niektóre rozszerzyły je w późniejszych poprawkach do konstytucji. Kobiety arabskie są niedostatecznie reprezentowane w parlamentach w krajach arabskich, chociaż uzyskują bardziej równą reprezentację w miarę liberalizacji systemów politycznych w krajach arabskich. W 2005 r. Międzynarodowa Unia Parlamentarna stwierdziła, że 6,5 procent posłów w świecie arabskojęzycznym to kobiety, co stanowi wzrost w porównaniu z 3,5 procentami w 2000 r. Udział kobiet w arabskim parlamencie nie jest taki sam we wszystkich krajach arabskich: na przykład w Tunezji prawie 23 procent członków parlamentu to kobiety, jednak w Egipcie w parlamencie reprezentowane są tylko cztery procent kobiet. Na przykład Algieria ma największą reprezentację kobiet w parlamencie – 32 procent. W Zjednoczonych Emiratach Arabskich w 2006 roku kobiety po raz pierwszy w historii kraju stanęły do wyborów. Chociaż tylko jedna kandydatka – z Abu Dhabi – została wybrana w wyborach bezpośrednich, rząd powołał kolejnych osiem kobiet do 40-osobowej federalnej legislatury, co dało kobietom 22,5 procentowy udział w mandatach, znacznie wyższy niż średnia światowa wynosząca 17,0 procent. Na Szczycie Arabskim w Tunezji, który odbył się 10 maja 2004 r., arabscy przywódcy po raz pierwszy przedyskutowali kwestię awansu arabskich kobiet jako istotnego elementu rozwoju politycznego i gospodarczego świata arabskojęzycznego. Co więcej, arabskie pierwsze damy wezwały do większego upodmiotowienia kobiet w świecie arabskim, tak aby kobiety mogły zajmować w przybliżeniu równą pozycję jak mężczyźni. Rola kobiet w polityce w społeczeństwach arabskich jest w dużej mierze zdeterminowana wolą przywódców tych krajów do wspierania kobiecej reprezentacji i postaw kulturowych wobec zaangażowania kobiet w życie publiczne. Dr Rola Dashti, kobieta kandydująca w wyborach parlamentarnych w Kuwejcie w 2006 roku, twierdziła, że „negatywne kulturowe i medialne nastawienie do kobiet w polityce” było jednym z głównych powodów, dla których żadna kobieta nie została wybrana. Wskazała również na „różnice ideologiczne” – konserwatyści i ekstremistyczni islamiści sprzeciwiają się udziałowi kobiet w życiu politycznym i zniechęcają kobiety do głosowania na kobietę. Jako przeszkody w wyborze posłanek wymieniła również złośliwe plotki, ataki na banery i publikacje kandydatek, brak szkoleń i korupcję. W przeciwieństwie do niej, jedna z posłanek ZEA, Najla al Awadhi, stwierdziła, że „awans kobiet jest kwestią narodową i mamy przywództwo, które to rozumie i chce, aby miały swoje prawa”. Ten ruch jest bezprecedensowy w świecie arabskim, ponieważ jest ona pierwszą kobietą na tym ważnym stanowisku. Słaba reprezentacja i rozwiązaniaEdit W Jordanii, księżniczka Basma Bint Talal zainicjowała utworzenie Jordańskiej Narodowej Komisji ds. Kobiet (JNCW) w 1992 roku. Komisja, będąca najwyższą instytucją kształtującą politykę w Jordanii, zajmowała się prawami i kwestiami politycznymi, legislacyjnymi, ekonomicznymi, społecznymi, edukacyjnymi i zdrowotnymi kobiet. W Libanie Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW) dąży do wyeliminowania praw, tradycji i zwyczajów, które mają na celu lub w inny sposób prowadzą do dyskryminacji ze względu na płeć. Partnerstwo na rzecz uczenia się kobiet (WLP) w Maroku zaproponowało narodowy plan włączenia kobiet w rozwój gospodarczy kraju – Plan d’action National pour l’integration de la Femme au Development (PANDIF). Na koniec w Arabii Saudyjskiej, Charytatywne Stowarzyszenie na rzecz Kobiet Nahda dąży do wzmocnienia pozycji kobiet w ramach prawa islamskiego. Kobiety w krajach arabskich mają najniższy udział w polityce na świecie, a jeśli już zdobędą szansę na wysokie stanowisko, to w większości przypadków jej jedynymi wyborami są sprawy miękkie, takie jak sprawy społeczne i kwestie kobiece. Wynika to głównie z nieodłącznych patriarchalnych atrybutów społecznych i stereotypowego postrzegania kobiet w tym regionie. Ta nieobecność w polityce stwarza wiele problemów, takich jak utrata praw płci, i może zwiększyć nierówności społeczne, a tym samym osłabia jakość życia, które są reprezentowane w kilku czynników, takich jak słabe zdrowie, edukacja, gospodarka i środowisko. Niektóre badania potwierdziły znaczenie i transformacyjną rolę, jaką kwoty kobiet odgrywają dla kobiet w krajach arabskich. Jednak praca nad zmianą stereotypowego wizerunku kobiet arabskich poprzez oficjalne i społeczne media jest jednym z proponowanych rozwiązań, aby osiągnąć pozytywny wzrost reprezentacji politycznej kobiet w świecie arabskojęzycznym. Prawa kobiet do głosowania lub bycia wybieranym na urząd politycznyEdit Samah Sabawi jest palestyńską dramatopisarką, pisarką i dziennikarką. Kobiety otrzymały prawo do głosowania na zasadzie powszechności i równości w Libanie w 1952 roku, Syrii (do głosowania) w 1949 roku (Ograniczenia lub warunki zniesione) w 1953 roku, Egipcie w 1956 roku,Tunezji w 1959 roku, Mauretanii w 1961 roku, Algieria w 1962 r., Maroko w 1963 r., Libia i Sudan w 1964 r., Jemen w 1967 r. (pełne prawo) w 1970 r., Bahrajn w 1973 r., Jordania w 1974 r., Irak (pełne prawo) w 1980 r., Kuwejt w 1985 r. (później usunięte i ponownie przyznane w 2005 r.) i Oman w 1994 r. Arabia Saudyjska w 2015 r. Rola gospodarczaEdit Według raportu UNESCO, 34-57% absolwentów STEM w krajach arabskich to kobiety, co jest znacznie wyższe niż na uniwersytetach w USA czy Europie. Rosnąca liczba firm należących do kobiet zaczęła zatrudniać kobiety na stanowiskach kierowniczych. W Jordanii, Palestynie, Arabii Saudyjskiej i Egipcie firmy prowadzone przez kobiety zwiększają liczbę pracowników w szybszym tempie niż te prowadzone przez mężczyzn. W niektórych bogatszych krajach arabskich, takich jak Zjednoczone Emiraty Arabskie, liczba kobiet właścicieli firm szybko rośnie i przyczynia się do rozwoju gospodarczego kraju. Wiele z tych kobiet pracuje z firm rodzinnych i są zachęcane do nauki i pracy. Szacuje się, że kobiety arabskie dysponują osobistym majątkiem o wartości 40 miliardów dolarów, a katarskie rodziny należą do najbogatszych na świecie. Jednakże trzynaście z piętnastu krajów o najniższych wskaźnikach udziału kobiet w sile roboczej znajduje się na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej. Jemen ma najniższy wskaźnik pracujących kobiet ze wszystkich, a następnie Syria, Jordania, Iran, Maroko, Arabia Saudyjska, Algieria, Liban, Egipt, Oman, Tunezja, Mauretania i Turcja. Bezrobocie wśród kobiet na Bliskim Wschodzie jest dwukrotnie wyższe niż wśród mężczyzn, co wskazuje na niskie płace, brak umiejętności i przekonanie niektórych, że miejsce kobiety jest w domu. Nierówność płci pozostaje głównym problemem w regionie, który ma najniższy udział kobiet w gospodarce na świecie (27% kobiet w regionie uczestniczy w sile roboczej, w porównaniu ze średnią globalną wynoszącą 56%). W Arabii Saudyjskiej kobiety radzą sobie lepiej niż mężczyźni w naukach ścisłych i matematyce. W Iranie badania pokazują, że dziewczęta „dogoniły chłopców, odwracając różnicę w wynikach między 1999 a 2007 rokiem, zarówno w matematyce, jak i naukach ścisłych”. A Jordania zawsze była prymusem w edukacji, dziewczęta przewyższały chłopców przez dziesięciolecia, ale kobiety nadal nie dostają pracy. Istnieją trzy powody, które powstrzymują kobiety przed wejściem na rynek pracy. Po pierwsze, środowisko społeczno-ekonomiczne zniechęca kobiety do pracy, mimo że zachęca je do zdobywania wykształcenia, zwłaszcza w bogatych w ropę krajach Zatoki Perskiej. Dochody z ropy i jej pochodnych utrwalają patriarchalne struktury rodzinne, ponieważ państwo samo jest „patriarchą” swoich obywateli, zatrudniając ich i zapewniając im stały dochód. Oznacza to, że obywatele nie muszą szukać sposobów na zarabianie pieniędzy poza państwową protekcją, co może tylko wzmocnić już istniejące konserwatywne role płciowe, w których kobiety pozostają w domu. Dochody z ropy naftowej i jej pochodnych również strukturyzują gospodarkę z dala od sektorów intensywnie wykorzystujących kobiety. Po drugie, patriarchalne systemy instytucji państwowych często oznaczają słabe, zależne sektory prywatne, które nie chcą lub nie mogą sobie pozwolić na ponoszenie kosztów reprodukcyjnych ról kobiet. To poważnie utrudnia praktyczną i logistyczną partycypację kobiet w sile roboczej. Po trzecie, niegościnne środowisko biznesowe w sektorze prywatnym zniechęca kobiety do pracy. Żaden kraj arabski nie ma prawnego parytetu określającego odsetek kobiet, które muszą zasiadać w zarządach firm. Tylko Maroko i Dżibuti mają prawo przeciwko dyskryminacji ze względu na płeć przy zatrudnianiu i równemu wynagrodzeniu za taką samą pracę. Algieria również orzekła na korzyść równej płacy za równą pracę. Kobiety mogłyby przyczynić się do rozwoju gospodarki kraju, ponieważ zatrudnienie kobiet może znacznie poprawić dochody gospodarstw domowych – aż o 25 procent – i wyprowadzić wiele rodzin z ubóstwa. Kontynuuje, że zwiększony dochód gospodarstw domowych nie tylko pozytywnie wpłynie na gospodarki MENA na poziomie mikro, ale również wzmocni gospodarki na poziomie makro. EdukacjaEdit Społeczność muzułmańska jest często krytykowana za brak równych szans na edukację dla kobiet. Według badań analitycznych dotyczących edukacji kobiet w świecie muzułmańskim, wynika z nich, że bogactwo kraju – a nie jego prawa czy kultura – jest najważniejszym czynnikiem decydującym o losach edukacyjnych kobiety. Kobiety w bogatych w ropę naftową krajach Zatoki Perskiej dokonały jednych z największych skoków edukacyjnych w ostatnich dziesięcioleciach. W porównaniu z kobietami w bogatej w ropę Arabii Saudyjskiej, młode muzułmanki w Mali wykazały znacznie mniej lat nauki. W krajach arabskich pierwsze nowoczesne szkoły zostały otwarte w Egipcie (1829), Libanie (1835) i Iraku (1898). Edukacja kobiet gwałtownie wzrosła po emancypacji od obcej dominacji około 1977 roku. Wcześniej wskaźnik analfabetyzmu pozostawał wysoki wśród arabskich kobiet. Różnica między zapisami kobiet i mężczyzn różni się w całym świecie arabskim. Kraje takie jak Bahrajn, Jordania, Kuwejt, Libia, Liban, Katar i Zjednoczone Emiraty Arabskie osiągnęły niemal równe wskaźniki skolaryzacji dziewcząt i chłopców. W 1975 roku w północnym Jemenie współczynnik skolaryzacji kobiet wynosił zaledwie 10%. W raporcie rocznym Unesco z 2012 roku przewidziano, że Jemen nie osiągnie równości płci w edukacji przed 2025 rokiem. W Katarze pierwsza szkoła została wybudowana w 1956 roku po fatwie, która stwierdza, że Koran nie zabrania edukacji kobiet. W okresie 1960-1975 współczynnik skolaryzacji kobiet w szkołach podstawowych wzrósł z 27,9 do 46, 10 do 24,2 w szkołach średnich. Jeśli chodzi o edukację wyższą, w Tunezji zapisy skoczyły z 1 020 osób w 1965 roku do 6 070 w 1977 roku. W Iraku, z 7,625 w 1965 do 28,267 w 1975, w Libanie z 3,685 w 1965 do I 1,000 w 1971, w Algierii z 1,642 w 1965 do 12,171 w 1975, a w Maroku z 1,089 w 1965 do 8,440 w 1975. TravelEdit Kobiety mają różne stopnie trudności poruszania się swobodnie w krajach arabskich. Kilka narodów zabrania kobietom kiedykolwiek podróżować samotnie, podczas gdy w innych, kobiety mogą swobodnie podróżować, ale doświadczają większego ryzyka molestowania seksualnego lub napaści niż w krajach zachodnich. Kobiety mają prawo do prowadzenia pojazdów we wszystkich krajach arabskich, przy czym Arabia Saudyjska zniosła zakaz 24 czerwca 2018 r. W Jordanii ograniczenia w podróżowaniu dla kobiet zostały zniesione w 2003 roku. „Jordańskie prawo zapewnia obywatelom prawo do swobodnego podróżowania w kraju i za granicą, z wyjątkiem wyznaczonych obszarów wojskowych. W przeciwieństwie do poprzedniego prawa Jordanii (nr 2 z 1969 r.), obecna tymczasowa ustawa paszportowa (nr 5 z 2003 r.) nie wymaga od kobiet ubiegania się o pozwolenie od ich męskich opiekunów lub mężów w celu odnowienia lub uzyskania paszportu.” W Jemenie kobiety muszą uzyskać zgodę męża lub ojca na otrzymanie wizy wyjazdowej, aby opuścić kraj, a kobieta nie może zabrać ze sobą dzieci bez zgody ojca, niezależnie od tego, czy ojciec sprawuje nad nimi opiekę, czy nie. Możliwość swobodnego podróżowania i poruszania się kobiet w Arabii Saudyjskiej jest mocno ograniczona. Jednak w 2008 r. weszło w życie nowe prawo zobowiązujące mężczyzn, którzy poślubiają kobiety niebędące Saudyjkami, do umożliwienia żonie i urodzonym przez nią dzieciom swobodnego podróżowania do i z Arabii Saudyjskiej. W Arabii Saudyjskiej, kobiety muszą podróżować z ich opiekunów pozwolenia i nie mają rozmawiać z dziwnymi przypadkowych mężczyzn, nawet jeśli ich życie jest w niebezpieczeństwie. W przeszłości, kobiety w kulturze islamskiej były ściśle zakazane do podróży wokół bez męskiej przyzwoitki. Dziś, do pewnego stopnia, jest to dopuszczalne, i nie ma sprzeciwu wobec kobiety podróżującej samotnie przez różnych bezpiecznych tras i środków podróży przez ich miejsc, takich jak lotniska, porty, i bezpieczne transporty. Tak długo, jak bezpieczeństwo kobiety jest zapewnione podczas jej podróży, zakaz jest zniesiony. Tradycyjny strójEdit May Ziadeh, kluczowa postać Al-Nahda w arabskiej scenie literackiej, i jest znana z bycia „wczesną feministką” i „pionierką orientalnego feminizmu.” Zobacz także: Hidżab i Sartorial hidżab Przestrzeganie tradycyjnego ubioru różni się w poszczególnych społeczeństwach arabskich. Arabia Saudyjska jest bardziej tradycyjny, podczas gdy kraje takie jak Egipt i Liban są mniej tak. Tylko w Arabii Saudyjskiej kobiety są prawnie zobowiązane do noszenia abajek; jest to egzekwowane przez policję religijną. Niektórzy twierdzą, że ogranicza to ich udział w życiu gospodarczym i inne działania. W większości krajów, takich jak Bahrajn, Kuwejt, Liban, Libia, Oman, Jordania, Syria i Egipt, noszenie chust nie jest obowiązkowe. Zasłona, hidżab w języku arabskim, oznacza wszystko, co ukrywa. W Tunezji, świecki rząd zakazał używania zasłony w swojej opozycji do ekstremizmu religijnego. Były prezydent Zine El Abidine Ben Ali nazwał welon sekciarskim i obcym i podkreślił znaczenie tradycyjnego tunezyjskiego ubioru jako symbolu tożsamości narodowej. Islamski feminizm przeciwdziała obu rodzajów zewnętrznie narzucone dress codes. Religijne poglądy różnią się na to, co jest uważane za właściwe hidżab. To wyjaśnia zróżnicowanie w islamskim stroju w zależności od położenia geograficznego. Konflikt muzułmańskiej i arabskiej tożsamościEdit „Arab” i „muzułmanin” są często używane zamiennie. Konfuzja tych dwóch tożsamości ignoruje różne wierzenia religijne Arabów, a także pomija muzułmanów, którzy nie są Arabami. To „wymazuje również historyczne i rozległe społeczności etniczne, które nie są ani Arabami, ani muzułmanami, ale żyją pośród większości Arabów lub muzułmanów i wchodzą z nimi w interakcje”. To uogólnienie „umożliwia konstruowanie Arabów i muzułmanów jako zacofanych, barbarzyńskich, mizoginistycznych, seksualnie dzikich i seksualnie represyjnych”. Ten rodzaj stereotypów prowadzi do orientalizacji arabskich kobiet i przedstawia je jako delikatne, seksualnie uciskane jednostki, które nie mogą stanąć w obronie swoich przekonań. Prawa arabskich kobiet i ograniczenia prawneEdit Tunezja jest jedynym arabskojęzycznym krajem o większości muzułmańskiej, który przyznał kobietom równe prawa jak mężczyznom, delegalizując poligamię, pozwalając muzułmańskim kobietom na poślubienie niemuzułmańskich mężczyzn i dając im równe dziedziczenie jak mężczyznom. Egipt jest jednym z wiodących krajów z aktywnymi ruchami feministycznymi, a walka o prawa kobiet jest związana ze sprawiedliwością społeczną i świeckim nacjonalizmem. Egipski feminizm rozpoczął się od nieformalnych sieci aktywizmu po tym, jak kobiety nie otrzymały takich samych praw jak ich męscy towarzysze w 1922 roku. Ruchy te ostatecznie doprowadziły do uzyskania przez kobiety prawa do głosowania w 1956 r. Chociaż libańskie prawa nie dają libańskim kobietom pełnych praw, Liban ma bardzo duży ruch feministyczny. Organizacje pozarządowe takie jak Kafa i Abaad służyły temu feministycznemu obowiązkowi i kilkakrotnie próbowały uchwalić odpowiednie prawa, które dawałyby libańskim kobietom ich prawa. Najbardziej dyskutowanym prawem jest obywatelstwo przez małżeństwo i pochodzenie: kobieta w Libanie nie ma prawa przekazać swojego obywatelstwa małżonkowi ani swoim dzieciom. To prawo robi furorę w libańskim społeczeństwie, ale nie jest powszechnie akceptowane. Feministki w Arabii Saudyjskiej mogą trafić do więzienia lub grozi im kara śmierci za ich aktywizm. Niektóre z ich żądań zostały spełnione, np. nie wymagają męskiego opiekuna, aby uzyskać dostęp do usług rządowych. Kobiety nadal potrzebują zgody męskiego opiekuna na podróżowanie i zawieranie małżeństw. W Libii, dość konserwatywnym kraju arabskim, Khadija Bsekri, profesor, założyła w 2011 roku organizację o nazwie „The Female Amazons of Libya”. Organizacja rozpoczęła kilka kampanii, przeciwko przemocy wobec kobiet, na rzecz poprawy statusu schronisk dla migrantów oraz wzmocnienia potencjału aktywistów i pracowników mediów. Jej nazwa przypomina mityczne Amazonki z Libii w czasach prehistorycznych. Aby kontynuować wzmocnienie pozycji kobiet w świecie arabskojęzycznym, młode kobiety arabskie potrzebują wzorców do naśladowania. Wiele z tych wzorów można znaleźć w mediach społecznościowych..
Jemen to jedno z mniej znanych państw arabskich, położonych na urokliwym Półwyspie Arabskim o sprzyjającym rozwojowi turystyki klimacie. Oblany Morzem Arabskim, Czerwonym oraz Zatoką Adeńską kraj nie jest jednak zbyt chętnie wybieranym miejscem turystycznych wojaży. Być może ze względu na to, że wiele osób nie zdaje sobie sprawy z uroków tego miejsca. Historia Jemenu sięga dość odległych czasów, warto wiedzieć bowiem, że już w starożytności rozwijała się tu jedna z pierwszych cywilizacji. Niestety jednak ze względu na targające światem od zarania dziejów wojny Jemen przechodził z rąk do rąk przez wiele lat, okresowo władanie nad tym miejscem dzierżyli Persowie, Rzymianie oraz Abisyńczycy. Z czasem jednak terytoria obecnego Jemenu trafiły w ręce Arabów, którzy nie oddali swojej władzy aż do dwudziestego wieku. Wówczas o po zakończeniu pierwszej wojny światowej ludności Jemenu udało się uzyskać niepodległość i uwolnić spod jurysdykcji tureckiej. Z czasem, kiedy zamorskie kolonie światowych gigantów zaczęły wyzwalać się spod ich władzy, kolejne połacie jemeńskiej ziemi weszły w skład dzisiejszego, sprawnie funkcjonującego państwa. Warto wspomnieć, że do zjednoczenia wszystkich terenów, wchodzących obecnie w skład państwa doszło dopiero u progu lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Trzy lata później ogłoszono konieczność przeprowadzenia wolnych wyborów, które odbyły się przy mniejszym lub większym poparciu miejscowej ludności, mającej nadzieję, że w końcu będzie mogła swobodnie funkcjonować w swoim kraju. Okazało się jednak, że nie jest to takie proste, bowiem od czasu wyborów mieszkańcy musieli borykać się z wojną domową oraz nieporozumieniami w rządzie. Ludność Jemenu to w większości rolnicy oraz pasterze, którzy specjalizują się w produkcji kawy, bawełny, ale również wielbłądów czy owiec. Do bardzo popularnych upraw na terenie Jemenu zaliczyć należy również zboża oraz rośliny strączkowe. Kultura i historia Jemenu mają bardzo głębokie korzenie. Pierwsze ślady osadnictwa pochodzą z czasów minejskich, czyli grubo ponad 3000 lat i okresu Królestwa Saby (X-II w Po tym czasie na terytorium dzisiejszego Jemenu wkroczyli Himjaryci a po kolejnym półtora wieku- Abisyńczycy. Pod ich rządami Jemen przetrwał nieco ponad tysiąc lat, aż w VI wieku został przyłączony do Persji. Wszystkie te przemiany dotyczyły raczej północnej części, znacznie bardziej przyjaznej dla osadnictwa. Na południu cały czas koczowali Afrykanie, aż pierwsi połakomili się na ten niezbyt tłusty kąsek Rzymianie w I w. Utrzymali go w swoim posiadaniu do IV wieku, kiedy już wszystkie tereny dzisiejszego Jemenu przeszły w ręce Persów. Historia jednak nie lubi spokoju, zwłaszcza na Półwyspie Arabskim, więc w VII wieku całe terytorium zostało opanowane przez Arabów, a w XVI wieku zostało inkorporowane do Imperium Osmańskiego. Północny Jemen aż do 1918 pozostawała pod panowaniem tureckim. Wszystkie te przemiany i inkorporacje miały ogromne znaczenie dla kultury Jemeńczyków. Choć zachowali oni swoja odrębność kulturową, etnolodzy potrafią wskazać wyraźne ślady praktycznie wszystkich okresów rozwoju w dzisiejszej kulturze Jemenu. Widać to i w sztuce, i w kuchni i w podejściu do spraw codziennych. Historia Jemenu jednak nie tylko wzbogacała kulturę. Jednocześnie ze wszystkimi wojnami i zmianami politycznymi, Jemen stawał się coraz mniej atrakcyjny, jeśli o skrawku pustyni kiedykolwiek można powiedzieć, że jest atrakcyjny. Nigdy nie był to spokojny zakątek, a i dziś do sielanki jest mu daleko, może dalej niż kiedykolwiek wcześniej. W tle wszystkich konfliktów jest albo strategicznie ulokowane terytorium, albo ropa, w zależności od tego, komu, na czym chwilowo bardziej zależy. Historia Jemenu była i nadal jest pisana krwią. A wszystko ma początek właśnie w mrokach dziejów, z których wyłania się wizerunek Jemeńczyków dumnych, pewnych swego, odważnych i przekonanych o swojej racji oraz gotowych się w jej imię poświęcić. Okazuje się jednak, że może to mieć nie tylko pozytywne skutki, bo zamiast rozwiązań pokojowych, do dziś raczej rozwiązuje się problemy przemocą i brutalnością. Jemeńczycy, po części właśnie ze względu na swoja historię ciągłej zależności od innych państw, nie patrzą przychylnie na międzynarodową pomoc. Ludność Jemenu Jemen to państwo zamieszkane przez około 23 mln. Ludzi, głównie młodych. Ponad połowa ludności jest w wieku poniżej 14 lat, przyrost naturalny utrzymuje się na poziomie 30% i przypuszcza się, że za czterdzieści lat w Jemenie będzie żyło 60 mln ludzi. Obecnie przeciętna długość życia to nieco powyżej 60 lat. Większość Jemeńczyków to Arabowie, jedynie około 3% społeczeństwa to przybysze z europy, afryki lub ameryki. Dominującą religią jest islam. Mniej więcej tyle samo wyznawców Proroka skłania się ku obrządkowi szyickiemu i sunnickiemu. Cechą charakterystyczną tego państwa jest niewielki stopień urbanizacji. Po części wynika to z geografii, która nie sprzyja tworzeniu dużych ośrodków miejskich. W Jemenie w mieście żyje według różnych źródeł od ¼ do 1/3 ludności. Jednocześnie zatrudnienie w rolnictwie wynosi nieco ponad 50% przy bezrobociu grubo powyżej 40%. Wielu ludzi rozważa wyjazd za granicę w celu zarobkowym, a ci, którym się to nie udaje, zostają w Jemenie i zajmują się uprawą kilku gatunków roślin na własny użytek. Oczywiście statystyki oficjalne nie oddają wszystkiego- wiele osób trudni się produkcją narkotyków i jak się szacuje, stanowi to około 40% całkowitego dochodu mieszkańców Jemenu. Mieszkańcy Jemenu są bardzo konserwatywni, znacznie bardziej, niż wynikałoby to wyłącznie z religii. Ich przywiązanie do tradycji jest bardzo silne i inaczej, niż w wielu państwach regionu, nie ma tam nawet turystycznych enklaw. W całym Jemenie obowiązuje to samo surowe prawo, które obowiązuje przecież również osoby, które przyjechały do kraju wyłącznie w celach turystycznych. Szczególnie obostrzone normy dotyczą tu kobiet, i obejmują zarówno zasady zachowania, jak i ubioru. Jednocześnie owa konserwatywność jest dla Jemeńczyków, jako społeczności, pewnym problemem. W połączeniu bowiem z bardzo rozwiniętą religijnością, stanowi doskonałe podłoże do rozwoju radykalnych ugrupowań bojówkarskich, które dość jednoznacznie kojarzą się z międzynarodowym terroryzmem. Jest to możliwe tylko dlatego, że Jemeńczycy wszystkich przybyszów z zagranicy traktują podejrzliwie. Nie są nieprzyjaźni, ale potrzeba wiele czasu, aby przełamać ich nieufność i rezerwę, z jaką odnoszą się do turystów. Tymczasem to właśnie te cechy czynią z nich doskonałych bojowników. Kultura Jemenu Jemen to jedno z najstarszych państw świata, w którym rozwinęła się specyficzna i niespotykana nigdzie indziej kultura. Historia kraju sięga około IX w kiedy to na jego terenie istniały państwa minejskie oraz Królestwo Saby. W następnych wiekach władzę nad jego terenami sprawowali kolejno Himajaryci, Abisyńczycy, Persowie, Rzymianie i Turcy. Później północna część kraju stała się kolonią brytyjską a południowa znalazła się pod wpływem ZSRR. Przez kraj toczyły się wojny domowe, aż do roku 1990, kiedy to zjednoczyły się jego północna i południowa część. Współczesne społeczeństwo i kultura tego kraju odzwierciedlają styl życia przekazywany przez tradycję kolejnym pokoleniom. Tradycje te wywodzą się z arabskich zasad i przepisów, jednak kultura Jemenu jest nieco odmienna i bardziej liberalna od konserwatywnej kultury krajów arabskich. Oprócz tego istnieje tu wiele zwyczajów plemiennych i religijnych, które obowiązują na określonych terenach. Ma to uzasadnienie w różnorodności jego mieszkańców, którzy są w większości wyznawcami różnych odmian islamu. Większość z nich to Arabowie, ale w kraju mieszkają również ludzie pochodzenia afrykańskiego i europejskiego. Również społeczne i indywidualne relacje są określane przez zwyczajowe i religijne przepisy. Regulują one ustrukturalizowany szereg pozdrowień na powitanie lub pożegnanie oraz nakaz unikania kobiet, które nie należą do bliskiej rodziny. Różnice pomiędzy poszczególnymi warstwami społecznymi z biegiem lat uległy zatarciu, jednak jeszcze dziś przestrzega się pewnych norm dotyczących np. małżeństwa. Wciąż kultywowane w Jemenie są takie wartości kulturowe, jak gościnność, szacunek dla starszych i dobre maniery podczas jedzenia ze wspólnego naczynia. Według kulturowego stereotypu kobiety są postrzegane jako podległe mężczyznom matki, żony i córki, których zadaniem jest wykonywanie obowiązków domowych. Do powinności mężczyzn należy natomiast zarabianie pieniędzy. Reprezentują oni rodzinę w kontakcie ze światem zewnętrznym i dbają o jej dobrobyt i prestiż. Współczesna kultura Jemenu jest wynikiem historycznej tradycji, przekazywanej z pokolenia na pokolenie. Mimo iż przez wieki ulegała przekształceniu poprzez liczne wpływy, to jednak wciąż zadziwia swoją egzotycznością i wyjątkowością. Warto ją poznać, by dowiedzieć się więcej o niezwykłym kraju, jakim jest Jemenu, a także o charakterze jego mieszkańców. Klimat Jemenu Klimat Jemenu jest klimatem strefy zwrotnikowej suchej, ale z lokalnymi odstępstwami od tej reguły. To oczywiście ma wpływ na formę i gęstość osadnictwa na terenie kraju, a także na kształtowanie lokalnych warunków ekologicznych. Spore znaczenie dla ruchu mas powietrza determinujących klimat ma rzeźba terenu, o której pisałem ostatnio. Miastem typowym dla klimatu suchego jest Aden, na wybrzeżu Zatoki Adeńskiej. Nawet bliskość dużego zbiornika wodnego nie ma większego wpływu na strefowy klimat Jemenu. W mieście temperatura zimowa wynosi około 28 stopni, letnia jest o 8 st. C. wyższa. Dodatkowo odczucie gorąca potęgują bardzo niskie sumy opadów, wynoszące zaledwie do 125 mm w ciągu roku. Na innych obszarach sytuacja może być nieco lepsza- średni temperatura zima wynosi 18-25 stopni, natomiast latem 30-40, przy czym maksimum dobowe może czasem przekroczyć 50 stopni. Średnie sumy opadów nie przekraczają 100 mm, i jedynie sporadycznie pojawiają się lokalne gwałtowne ulewy. Tak kształtuje się klimat wybrzeża Jemenu. Niewiele lepiej sytuacja prezentuje się na płaskowyżach, gdzie temperatura roczna zawiera się w przedziale od 14 stopni zimą do 21 latem. Zjawiskiem naturalnym dla pustyń jest bardzo duża dobowa amplituda temperatur, więc nie jest niczym nadzwyczajnym poranny przymrozek. Na płaskowyżu lepiej przedstawia się sytuacja hydrologiczna, choć i tu można liczyć zaledwie na 220 mm opadów. Im wyżej, tym opady są większe i sięgają nawet 700mm rocznie, dzięki czemu Jemen, choć i tak jest krajem suchym, ma największe zasoby wody opadowej spośród krajów Półwyspu Arabskiego. Jak we wszystkich krajach pustynnych, to właśnie woda jest czynnikiem ograniczającym nie tylko dla roślin i zwierząt, ale także dla ludzi. Zaopatrzenie w wodę w Jemenie nie jest dobre, tym bardziej że często woda traktowana jest (skądinąd zresztą słusznie) za najwyższe dobro, ale przy jej rozdziale dochodzi do nieustannych niesprawiedliwości, więc nawet w tej oazie regionu, cały czas wiele osób nie ma dostępu nawet do minimum 5 litrów wody dziennie, co według WHO zabezpieczałoby podstawowe potrzeby spożywcze i higieniczne. Woda jest często powodem zatargów, a niekiedy nawet lokalnych starć z użyciem broni. Rząd centralny nie jest w stanie zabezpieczyć odpowiedniej ilości wody w okresie od kwietnia do sierpnia, kiedy jej stany są najwyższe. Woda w Jemenie Ze względu na strefę klimatyczną, w której zlokalizowany jest Jemen, sytuacja hydrologiczna nie jest dobra. W całym kraju nie ma ani jednej stałej rzeki, a i tych, które utrzymywałyby się przez większa część roku, wcale nie ma wiele. Głównie są to rzeki górskie, które w okresie maksimum opadowego (kwiecień- sierpień) niosą spore ilości wody. Rzeki epizodyczne, czyli wadi, często zajmują jednak bardzo głębokie, strome wąwozy, do których dostęp jest bardzo utrudniony, o ile w ogóle możliwy. Zdecydowana część kraju zdominowana jest przez cieki (bo nie można ich nawet nazwać rzekami), których charakter określa się jako epizodyczny lub okresowy. Te pierwsze nie mają regularnego rytmu stanów wody, drugie mniej więcej regularnie pojawiają się wysychają. W Jemenie nie ma stałych rzek, a te, które utrzymują się przez większą część roku to nieliczne rzeki górskie. Zdecydowana większość kraju reprezentują cieki wodne o typowym charakterze rzek okresowych i epizodycznych. Dotyczy to zwłaszcza terenów na północnym wschodzie oraz na równinie Tihama, gdzie rzeki pojawiają się na krótko w czasie gwałtownych ulew. W Jemenie często można zaobserwować ginące rzeki. Są to cieki wodne, które wypływając z gór niosą sporo wody, natomiast przepływając przez suche okolice po prostu parują i w pewnym momencie znikają. Jest to wspaniale wyglądające zjawisko, kiedy rzeka po prostu kończy się na pustyni, ale przysparza samych zmartwień nielicznym mieszkańcom tych regionów. Tylko jedna rzeka w kraju, Wadi Zebid, uchodzi do Morza Czerwonego. Pozostałe mają bardzo małe zlewiska i zlokalizowane są na obszarach bezodpływowych. Wszystko to jednak nie stanowi pełnego obrazu sytuacji hydrologicznej Jemenu. Co czas jakiś bowiem kraj ten jest nękany przez powodzie. Wystarczy krótkotrwały, acz intensywny opad deszczu, aby wyschnięta ziemia zamieniła się w rwące, muliste potoki. Gęsta sieć wadi sprawia jednak, że tego typu wydarzenia mają charakter wyłącznie krótkotrwały, natomiast woda i niesiony materiał szybko są odprowadzane. Na potrzeby konsumpcji, higieny i rolnictwa czerpie się wodę z ujęć podziemnych zlokalizowanych na głębokości 10 do 200 metrów w zależności od regionu. Nawadniane są praktycznie wszystkie większe uprawy, które bez takiego wspomagania wyschłyby na popiół. Przyroda Jemenu Surowy, suchy klimat nie sprzyja powstawaniu dobrej jakości gleb. Gdyby zresztą nawet jakieś były (jest ich trochę wzdłuż niektórych koryt rzecznych), i tak pewnie by wyschły wszystkie rośliny, które chciałyby tam rosnąć. Na płytkich glebach dominuje roślinność pustynna i półpustynna. Pozwala to zaobserwować wspaniałe zjawisko zakwitania pustyń. Jeśli w nadym miejscu pojawi się większy opad, po kilku godzinach cały teren pokrywa się zielonymi, kwitnącymi roślinami, które ciągu kilku godzin, a najdalej kilku dni całkowicie giną, wydawszy prędko nasiona. Formacją roślinną, która dominuje w Jemenie jest kolczasta sawanna z domieszką roślin stepowych, czyli głównie traw. Formacją leśną są rzadkie, świetliste lasy palm daktylowych. Jedynie wyżej w górach lasy są bardziej urozmaicone, ale nadal daleko im do wzorca, jaki znamy ze strefy umiarkowanej. Wzdłuż wybrzeży pojawiają się formacje halofitów, czyli roślin słonolubnych, a nieco dalej akacje i tamaryndowce. Ogólny udział lasów w powierzchni kraju wynosi około 4%. Ze względu na niewielką ilość producentów, również fauna jest dość uboga. Najbogatszym ekosystemem Jemenu są rafy koralowe występujące u zachodnich i częściowo południowych wybrzeży. Z większych zwierząt można tu spotkać różne górskie i wyżynne antylopy- ariela, oryksa. Góry zamieszkuje też tar, czyli gatunek spokrewniony z kozami. Do nielicznych drapieżników należą szakale, gepardy i mangusty. Jedyną liczniej reprezentowana grupą w faunie Jemenu są gady: spora grupa jaszczurek, w tym scynki, warany i gekony. Groźnym dla ludzi gatunkiem jest żmija rogata, która zamieszkuje cały Półwysep Arabski. Niewielka różnorodność przyrody ożywionej Jemenu sprawia, że raczej niewielu turystów potrafiłoby cokolwiek powiedzieć o florze i faunie tego kraju. Organizuje się jednak wyprawy badawcze, jednak ze względu na trudną sytuacje polityczna i gospodarczą są one nieliczne i często nie są dopuszczane do najhardziej interesujących miejsc w kraju. Powszechnym problemem jest kłusownictwo, które jest tym łatwiejsze, że w Jemenie nie ma żadnej organizacji (państwowej ani pozarządowej), która na serio zajmowałaby się ochroną dziedzictwa przyrodniczego kraju. Istniejące w tym zakresie przepisy pozostają więc jedynie na papierze. Sytuacja gospodarcza Jemenu Jemen to państwo, które uważa się za jedno z najsłabiej rozwiniętych i najbiedniejszych krajów na świecie. Przyczyną takiego stanu rzeczy były rozgrywające się w latach dziewięćdziesiątych walki pomiędzy południową a północną częścią państwa. Kraj został zjednoczony w 1990 r., kiedy to oficjalnie powołano jednolitą republiką Jemeńską. Jednak dopiero cztery lata później rząd zdołał uzyskać całkowitą kontrolę nad krajem. Jemen to również obszar walk plemion etnicznych i miejsce, gdzie często dochodzi do ataków terrorystycznych. Na gospodarkę kraju ujemny wpływ miały również spadek produkcji ropy naftowej i przypadki porwań cudzoziemców, które spowodowały osłabienie napływu turystów i inwestycji zagranicznych. Północna część Jemenu jest regionem, w którym dominuje rolnictwo tradycyjne, południe zaś jest gospodarczym centrum kraju. W tej części kraju umiejscowione są porty, rafinerie i obiekty handlowe. W 2006 r. produkt krajowy brutto Jemenu osiągnął wartość ok. 19 mld dolarów. Natomiast w w 2008 roku nastąpił jego wzrost do poziomu 27 mld dolarów. Było to skutkiem osiągnięcia w pierwszej połowie 2008 r. wyjątkowo wysokich cen ropy. Jednak PKB kraju, które w 2008 r. wyniosło zaledwie 1200 dolarów powoduje, iż Jemen należy do najbiedniejszych krajów świata. Przyczyną tego jest również poważny problem bezrobocia, który w tym przekroczył w ostatnich latach poziom 15%. W 2006 rząd Jemenu rozpoczął program reform gospodarczych mających wzmocnić te sektory gospodarki, które nie są związane z wydobyciem ropy naftowej. Innym ich celem jest przyciągnięcie inwestycji zagranicznych. Głównymi kierunkami tych zmian stały się współpraca z Międzynarodowym Funduszem Walutowym i z Bankiem Światowym, mające skutkować zmniejszeniem ubóstwa. Wsparcie tych instytucji ma posłużyć przede wszystkim stworzeniu atrakcyjnych warunków dla zagranicznych inwestorów. Rząd jemeński, zdając sobie sprawę z potrzeb dostosowania kraju do wymagań turystów, dąży także do usprawnienia infrastruktury telekomunikacyjne oraz sieci dróg, co znacznie poprawiłoby atrakcyjność Jemenu dla turystów. Gospodarka Jemu zaczęła ulegać przekształceniu stosunkowo niedawno. Już teraz możemy obserwować jej skutki, jakimi są otwarcie państwa dla turystów i coraz liczniejsze ułatwienia w poruszaniu się po nim. Jednak, aby dostrzec poważniejsze efekty tych zmian, musi minąć jeszcze kilka lat. Sport w Jemenie Okazuje się, że Jemen, pomimo wielu bardzo głębokich różnic kulturowych z zachodem może znaleźć wspólną płaszczyznę porozumienia. I chyba dla większości osób niespodziewanie, płaszczyzną tą będzie sport. Najpopularniejszym sportem w Jemenie jest bowiem coś, co i z naszego podwórka doskonale znamy, czyli piłka nożna. Reprezentacja Jemenu jest notowana w rankingu FIFA, a w kraju działa wiele lokalnych klubów biorących udział w rozgrywkach miejscowej ligi. Jest to bez wątpienia jedna z furtek, dzięki którym Jemeńczycy mogą patrzeć na świat, a świat na nich. Także korzystając z naturalnych walorów, Jemen rozwinął dość specyficzne środowiska sportowe. Przede wszystkim w grę wchodzą sporty górskie: wspinaczka, kolarstwo zjazdowe, mountain jumping i inne. Niektóre z nich mają swoje związki w Jemenie, inne są raczej dyscyplinami uprawianymi w Jemenie przez cudzoziemców. Największą impreza sportową, jaka odbyła się w Jemenie były rozgrywki Pucharu Narodów w golfa, a miało to miejsce w 2010 roku. Fakt, że niewiele osób zdawało sobie z tego sprawę wynika po pierwsze z tego, że w golfa w Polsce gra niewiele osób, a po drugie, jest to sport niszowy. Niemniej jednak o Jemeńskim sporcie nie można zapominać. Są tam bowiem i dyscypliny miejscowe, które też wydawałyby się europejczykom bardzo znajome. Mowa na przykład o skokach na wielbłądach, które do złudzenia przypominają konny bieg z przeszkodami rozgrywany w całej europie. Odrębnym rozdziałem jemeńskiego sportu są sporty wodne, uprawiane jednak nie przy wybrzeżu Morza Czerwonego, ale u wybrzeży Sokotry. Dla Jemeńczyków sport to wielka szansa na integrację z zachodem. Jest to alternatywny do polityki sposób nawiązywania kontaktów towarzyskich i biznesowych, które zwłaszcza teraz, w okresie odnawiania państwa jemeńskiego, mają olbrzymie znaczenie. W Jemenie do zdrowia przykłada się bardzo dużą wagę, choć system opieki zdrowotnej poza stolicą i kilkoma innymi miastami pozostaje praktycznie fikcją. Nie zmienia to postaci rzeczy, że zawodowi sportowcy w Jemenie nie mają szczególnie uprzywilejowanej pozycji. Sport to w kulturze jemeńskiej prawo, a nie wyższy imperatyw, więc poza samozadowoleniem niewiele wynika z uprawiania sportu choćby i zawodowo. Jemeńskie reformy edukacji Jemen, podobnie zresztą jak większość państw arabskich, miał opinię kraju, w którym edukacja, delikatnie rzecz ujmując, nie jest priorytetem. W ciągu ostatnich lat jednak sytuacji zmieniła się diametralnie: w Arabii Saudyjskie większość studentek to już dziś kobiety. W Jemenie do tego jeszcze daleko, ale pierwsze, najważniejsze kroki w stronę poprawy sytuacji już zostały uczynione. Pierwszy raz z problemem niedostatecznej edukacji rządzący starli się w 2000 roku, kiedy to w efekcie debat zaproponowali wizję strategiczna na kolejne ćwierć wieku. Założenia były wielkie: zmniejszenie analfabetyzmu tak, by nie przekraczał 10%, zmiana podejścia w zakresie edukacji- zniesienie barier związanych z płcią i miejscem zamieszkania. Już dziś wiadomo, że zwłaszcza drugi cel jest trudny do osiągnięcia, ale walka trwa nadal. Rząd wprowadził podstawowy obowiązek szkolny dla dzieci między 6 a 14 rokiem życia, jednak z raportów przygotowanych na zlecenie ONZ wynika, że realizacja tego programu napotyka na poważne trudności, wynikające jednak nie tyle z braku funduszy czy dobrej woli, ale z pewnych ograniczeń kulturowych. Także w ramach programu edukacji Jemeńczycy mają zamiar zmniejszyć przepaść dzieląca społecznie obie płci. Program, który miałby zająć się wyrównywaniem szans, skupiający się zwłaszcza na dziewczętach z obszarów pozamiejskich, zyskał aprobatę banku Światowego, dzięki którego pomocy wydatki na edukację wzrosły z 4,5 do 9,6% PKB w ciągu dekady. Reforma edukacji w Jemenie stawia sobie mniej ambitne cele niż reformy planowane w wielu innych krajach arabskich. Jednak i poziom startowy nie jest równy. Inaczej sytuacja wygląda w sąsiedniej Arabii Saudyjskiej, która jest państwem wewnętrznie stabilniejszym, a przede wszystkim bogatszym i bardziej równomiernie rozwiniętym. Jemen ma słaby rząd, który ma na g łowie inne problemy, a nie tylko reformę edukacji, w związku z czym ta ostatnia nie do końca przebiega zgodnie z planem. Trzeba oddać jednak sprawiedliwość Jemeńczykom, gdyż robią wszystko, co w ich mocy i nawet jeśli plan nie zostanie w całości wykonany, już dziś można zauważyć ogromny postęp, jaki się dokonał również dzięki pomocy społeczności międzynarodowej. Sytuacja kobiet w Jemenie Sytuacja kobiet w Jemenie jest niezwykle trudna. Fundamentaliści islamscy zmuszają je, by przestrzegały ściśle zaleceń zawartych w Koranie, dokonują przy tym wielu nadużyć. Powołują się oni na słowa Mahometa, który nakazał, by strój kobiety był skromny, każą kobietom nosić zakrywające całe ciało czarne stroje. Kobiety mogą odsłonić jedynie oczy, choć niektórzy zabraniają im również tego, nakazując im nosić na tej części twarzy kratki. W Jemenie istnieją ścisłe zasady określające stosunki między mężczyznami a kobietami. Aktywność kobiet najczęściej jest ograniczona tylko do domu rodzinnego. W domach rządzą starsze kobiety, a ich wola i zdanie są nierzadko ważniejsze nawet od opinii mężczyzn. Poza domem kobiety można spotkać rzadko. Najczęściej szybko przemierzają ulice w czarnych, okrywających całe ciało strojach. Przeważnie poruszają się po mieście w towarzystwie mężczyzn ze swoich rodzin. Kobiety jemeńskie bardzo rzadko podejmują pracę zawodową. Pracują przeważnie jako sekretarki w biurach dużych firm lub urzędach publicznych. W przeciwieństwie do tego, do czego jesteśmy przyzwyczajeni w naszej kulturze, kobiety nie pracują w handlu, nawet w sklepach z damską bielizną. Do wyjątkowych należą przypadki, gdy kobieta będzie sprzedawać na ulicy np. placki chleba lub mirrę. We wszystkich sklepach począwszy od kas hipermarketów, aż do galerii handlowych, pracują wyłącznie mężczyźni. Kobiety nie mają prawa do głośnego wypowiadania się w miejscach publicznych. Wyjątek stanowią jedynie starsze panie. W imieniu kobiet mogą natomiast mówić męscy członkowie ich rodzin. Jemeńska kobieta wywołałaby olbrzymi skandal, gdyby odezwała się do całkiem obcego mężczyzny. Wyjątek stanowią jedynie sytuacje absolutnie konieczne np. gdy kobieta chce zatrzymać taksówkę lub zrobić zakupy w sklepie. Kobiety nie mogą również uczestniczyć w zamkniętym spotkaniu razem z mężczyznami. Spotkania obu płci są absolutnie zakazane. Sytuacja kobiet w Jemenie jest całkowicie odmienna od kulturowych wzorców znanych dla ludzi kultury zachodu. Jemeńskie zasady mogą dziwić i szokować, jednak należy je uszanować i przebywając w tym kraju ściśle przestrzegać, by nie wywołać skandalu i niepotrzebnych sprzeczek.
Duży port jamenu. Podaj prawidłową odpowiedź na pytanie „Duży port jamenu”. Jeżeli nie znasz prawidłowej odpowiedzi na to pytanie, lub pytanie jest dla Ciebie za trudne, możesz wybrać inne pytanie z poniższej listy. Jako odpowiedź trzeba podać hasło (dokładnie jeden wyraz). Dzięki Twojej odpowiedzi na poniższe pytanieKuchnia jemeńska odzwierciedla upodobania kulinarne mieszkańców Jemenu. Jej genezy można doszukać się już w czasach starożytnych, kiedy krajem rządzili królowie Himyar i Saba. Charakterystyczną cechą tradycyjnych potraw jemeńskich jest mnogość przypraw. Trafiły one do Jemenu już w starożytności, kiedy to zaczęto je importować z Indii. Jemeńczycy stopniowo dodawali coraz więcej przypraw do swoich dań, czyniąc je tym samym smaczniejszymi i bardziej aromatycznymi. Dlatego do dziś w tamtejszej kuchni dominuje ostry smak i duża ilość świeżych ziół. Najczęściej spotykanymi przyprawami są: kminek, szafran, kolendra, kurkuma i kardamon. Nie brakuje również dań z dodatkiem czosnku i chili oraz świeżej mięty i liści kolendry. Tradycyjna kuchnia jemeńska jest bardzo prosta, a jej potrawy przygotowane zawsze ze świeżych składników. Mimo iż różnią się one między sobą w zależności od regionu, to podstawowe składniki są podobne w całym kraju. Jemeńskie potrawy zawierają często: chleb, ryż, warzywa, fasolę, soczewicę, zboża i ryby. Jemeńczycy kochają również jeść mięso. Najczęściej spożywają kurczaka, wołowinę i baraninę, przeważnie w postaci gotowanej lub grillowanej. Typowe jemeńskie śniadanie składa się z gulaszu z dodatkiem brązowej fasoli, pomidora, cebula i chili oraz z jajek sadzonych z cebulą, pomidorami i wątróbką. Jemeńczycy zwykle jedzą je z dużym, podobnym do naleśnika chlebem z mąki pszennej, czasem pokrytym czarnym sezamem. Śniadanie popijają przeważnie mocną słodką herbatą. Obiad jest głównym posiłkiem i serwuje się go między godziną 11:00 a 15:00. Do tradycyjnych jemeńskich potraw należą: salta – bulion mięsny, bint al sahn – chleb z miodem, shafout – chleb moczony w jogurcie z kolendrą, fatta – chleb moczony w mleku z miodem, break – chleb faszerowany jajkami i mięsem, nashoof – pszenny chleb maczany w mleku i jogurcie, aseed – owsianka oraz tradycyjny jemeński płaski chleb. Kolacja jest ważnym posiłkiem dla Jemeńczyków, jednak ci, którzy nie chcą przytyć zwykle spożywają na nią coś lekkiego np. jajka i ser. Jemeńczycy piją dużo czerwonej herbaty. Posiadają wiele gatunków, które przyrządzają na różne sposoby w zależności od regionu. Przeważnie jest ona bardzo słodka i pije się ją z małych kieliszków. Kawę pije się głównie po posiłkach. Często zawiera ona przyprawy takie jak cynamon i imbir. Kuchnia jemeńska jest uważana za bardzo zdrową i bogatą w składniki odżywcze. Mimo iż do Jemenu dotarły już potrawy typu fast food oraz produkty w puszkach, to większość jemeńskich rodzin wciąż przygotowuje swoje potrawy w sposób tradycyjny, ze względu na ich zdrowotne właściwości. Jemeńska kawa Przeciętnym kawoszom kawa mokka kojarzy się najczęściej, kawy z dodatkiem czekolady i bitej śmietany. Niewiele osób wie jednak, że mokka to nazwa typu kawy, którą uprawia się w Jemenie. Jej nazwa pochodzi od jemeńskiego portu – al-Mokha, z którego dawniej wysyłano kawę do innych krajów. Ziarna kawowca zaczęto uprawiać w Jemenie od VI wieku. Korzystano wtedy z ziaren przywiezionych z niedalekiej Etiopii. Z tego powodu jemeńska kawa jest dziś zaliczana do gatunku kaw o nazwie coffee arabica. Jemen jako jeden z pierwszych krajów, rozpoczął eksport swojej kawy już w XV w. W trosce o interesy, cieszące się ogromnym popytem transporty, były pilnie strzeżone. Zakazano również wywożenia sadzonek tej rośliny poza teren kraju. Mimo tego kilkoro muzułmańskich pielgrzymów zdołało przemycić kilka drzew i skutkiem tego rozpoczęto produkcję kawy również w Indiach. W obecnych czasach Jemen nie produkuje kawy na wielką skalę. Właściwie produkuje jej tak mało, że nie jest nawet umieszczany w międzynarodowych statystykach. Ten stan rzeczy ma swoje uzasadnienie w specyfice tamtejszych upraw. Jemeńska kawa nie jest uprawiana na kawowych plantacjach. Zamiast tego rośnie na pół-dzikich krzewach, które najczęściej znajdują się na tarasowatych, stromych zboczach. Dlatego do ich uprawy niemożliwe jest wykorzystanie maszyn ani stosowanie nawozów. Zbiory kawy jemeńskiej odbywają się od października do grudnia. Ziarna zbiera się ręcznie i z powodu niemożności dojazdu samochodem, przewozi na grzbietach osiołków. Następnie ziarna są suszone na słońcu i młócone w prymitywnych młynach. Kawa produkowana w Jemenie wymaga wiele pracy, stąd też jej wysoka cena. Jemeńska kawa jest bardzo ceniona przez światowych koneserów tego napoju. Powodem tego jest jej niezwykły aromat i smak, który jest efektem warunków, w jakich rosną krzewy kawowe. Specyfika tej kawy polega na tym, iż jest ona równocześnie gorzka i ostra. Właśnie to sprawia, że wiele osób uważa ją za jedną z najlepszych tego typu napojów na świecie.
Tłumaczenia w kontekście hasła "major sea" z angielskiego na polski od Reverso Context: A retreat from globalisation represents a major sea change for most economies.
W Jemenie, pomimo apeli ONZ i Stanów Zjednoczonych, trwają ciężkie walki o portowe miasto al-Hudajda nad Morzem Czerwonym. W bitwie uczestniczą szyici Huti oraz międzynarodowa koalicją pod wodzą Arabii Saudyjskiej. W bezpośrednim zagrożeniu znalazł się szpital dziecięcy. Chcesz wiedzieć wszystko pierwszy? Dołącz do grupy Newsy Radia ZET na Facebooku Huti przyznali, że w starciach stracili co najmniej 30 ludzi i kilkanaście wozów bojowych, a setki ich bojowników zostało rannych. Lokalne media donoszą również o trwających nalotach saudyjskiej koalicji na miasto i licznych ofiarach śmiertelnych wśród doniesienia mówiły o tym, że walki lądowe toczą się w rejonie lotniska i uniwersytetu, a siły lądowe saudyjskiej koalicji zbliżyły się na odległość 4 km od strategicznego portu w Al-Hudajdzie. Arabia Saudyjska i jej sojusznicy chcą zdobyć port, by odciąć Hutich od zaopatrzenia. Zobacz także Dzieci w bezpośrednim zagrożeniuZdaniem saudyjskiej koalicji port służy Iranowi do zaopatrywania Hutich w broń, w tym w rakiety wystrzeliwane w kierunku Arabii Saudyjskiej oraz Zjednoczonych Emiratów humanitarne ostrzegają jednak, że zdobycie portu może doprowadzić do odcięcia ludności zamieszkującej tereny kontrolowane przez Hutich od zaopatrzenia w żywność. Według szacunków ONZ klęska głodu może objąć nawet 14 mln alarmuje UNICEF - fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz dzieci - w ogniu walk o portowe miasto może ucierpieć szpital dziecięcy, położony na południu Al-Hudajdy. Według agencji AFP w placówce przebywa obecnie 59 dzieci, w tym 25 na oddziale intensywnej terapii. To jedyny wciąż działający szpital w okolicy, który z powodu walk znalazł się w bezpośrednim zagrożeniu. Organizacje humanitarne poinformowały tymczasem o tym, że tysiące mieszkańców Al-Hudajdy znalazło się w pułapce na południowych obrzeżach miasta. Zobacz także Ponad trzy lata wojny przyniosło kryzys humanitarny Walki w Jemenie zostały wznowione mimo apeli ze strony sekretarza stanu USA Mike'a Pompeo oraz sekretarza generalnego ONZ Antonio Guterresa o zawieszenie broni i wszczęcie rozmów października Mike Pompeo stwierdził, że powinny ustać zarówno ataki rakietowe wspieranych przez Iran rebeliantów Huti na Arabię Saudyjską i Zjednoczone Emiraty Arabskie, jak i naloty lotnicze i bombardowania Jemenu dokonywane przez koalicję pod wodzą Arabii piątek Antonio Guterres podkreślił, że powstała wyjątkowa okazja do rozpoczęcia rozmów pokojowych, i wezwał strony konfliktu do przezwyciężenia różnic i wszczęcia rozmów pod egidą ONZ. Natomiast w poniedziałek amerykański prezydent Donald Trump oskarżył Arabię Saudyjską o nieumiejętne korzystanie z kupionej od USA broni, czego skutkiem są liczne ofiary Saudyjska i Zjednoczone Emiraty Arabskie nie ustosunkowały się dotąd do wezwań do rozmów pogrążony jest w chaosie od 2011 roku, gdy społeczna rewolta położyła kres wieloletnim dyktatorskim rządom prezydenta Alego Abd Allaha Salaha. Konflikt nasilił się, gdy w marcu 2015 roku interwencję w Jemenie rozpoczęła Arabia ONZ wojna w Jemenie pochłonęła od ponad trzech lat prawie 10 tys. ofiar i wywołała największy kryzys humanitarny na świecie. Zobacz także
Tu na razie jest ściernisko, ale będzie lotnisko oraz rozbudowana infrastruktura kolejowa i drogowa. Na takim stanowisku stoi Pani Katarzyna Dobrońska będ Awaria tankowca zagrożeniem dla ważnego szlaku światowego handlu. Powtórka z Ever Given? 6 października 2021, 17:16. 2 min czytania Jeden z największych tankowców na świecie od czterech lat stoi zepsuty na wodach u wybrzeży Jemenu. Zagrożona zatonięciem, eksplozją lub wyciekiem ropy naftowej jednostka stanowi zagrożenie nie tylko dla regionu, ale również dla światowego handlu. "Safer" zdjęcie satelitarne. Wg "The New Yorker" ten zbudowany w 1976 r. okręt jest jednym z największych istniejących tankowców na świecie. Na jego pokładzie znajduje się ok. 1 milion baryłek ropy naftowej. | Foto: DigitalGlobe/ScapeWare3d / Contributor / Getty Images Zacumowany u wybrzeży Jemenu jeden z największych tankowców świata może w każdej chwili zatonąć W ładowniach okrętu znajduje się ponad milion baryłek ropy naftowej W przypadku zatonięcia jednostki mieszkańcom Jemenu grozi katastrofa ekologiczna i głód Więcej takich informacji znajdziesz na stronie głównej Znajdujący się u wybrzeży Jemenu zepsuty tankowiec może w każdej chwili eksplodować lub zatonąć, czytamy w "The New Yorker". Wyciek ropy z jednostki może mieć poważne konsekwencje nie tylko dla lokalnego ekosystemu, ale również dla ośmiu milionów Jemeńczyków i światowego frachtu morskiego. Ogromny tankowiec "Safer" stoi zacumowany na wodach niedaleko portu Hodeidah. Jednostka należy do jemeńskiej firmy Safer Exploration & Production Operations Company. Od 2017 r. okręt jest uznawany za "martwy", co oznacza, że jego kotły nie działają. "Safer" jest zbyt dużym okrętem nie tylko na Kanał Sueski. Statek ledwo mieści się w kanale La Manche. Według dziennikarzy nowojorskiej gazety zbudowany w 1976 r. okręt jest jednym z największych istniejących tankowców na świecie. Na jego pokładzie znajduje się ok. milion baryłek ropy naftowej. - Ewentualny wyciek z tankowca może oznaczać miesiące walki ze skutkami katastrofy i powodować miliardy dolarów strat dla biznesu żeglugowego i wszystkich branż, które korzystają z jego usług – donosi dziennikarz nowojorskiej gazety Ed Caesar. Statkom rzadko udaje się pokonać obszar, w którym doszło do wycieku ropy, dodaje redaktor "The New Yorker". Organizacja non-profit ACAPS oszacowała, że samo sprzątanie ładunku Safera kosztowałoby około dwudziestu mld dol. Czytaj także w BUSINESS INSIDER Według najgorszego scenariusza wyciek ropy ze statku mógłby dotrzeć do cieśniny Bab El-Mandeb, przez którą przepływa ok. 10 proc. towarów sprzedawanych na całym świecie. - Zamknięcie cieśniny Bab el-Mandeb może uniemożliwić tranzyt ropy z Zatoki Perskiej przez Kanał Sueski oraz utrudnić tankowcom dotarcie do rurociągu SUMED. W efekcie okręty transportujące ropę naftową musiałyby płynąć wokół południowego krańca Afryki, co znacznie wydłużyłoby czas i koszty transportu surowca – podaje US Energy Information Administration. Niestabilny region - W 2018 r. przez cieśninę Bab el-Mandeb Strait do Europy, USA i Azji przetransportowano ok. 6,2 mln baryłek ropy naftowej i innych produktów pochodzenia naftowego – podała US Energy Information Administration. Zasoby finansowe właściciela tankowca "Safer" mają pozwalać na dokonywanie jedynie niewielkich napraw raz w roku. Jednocześnie rebelianci Huti, którzy kontrolują pole naftowe Marib, utrudniają wszelkie wysiłki ONZ lub organizacji pozarządowych na rzecz usunięcia okrętu. Na pokładzie nieczynnego statku członkowie załogi podejmują desperackie działania na rzecz uniknięcia zatonięcia, wybuchu czy wycieku ładunku z tankowca. - Każdy dzień przysuwa nas do najgorszego możliwego scenariusza - twierdzi były główny mechanik jednostki. Wyciek ropy może także doprowadzić do blokady jemeńskiego portu Hodeidah, do którego dociera dwie trzecie żywności. Na skutek toczącej się wojny w Jemenie miliony mieszkańców tego kraju cierpią z powodu głodu i braku dostępu do towarów pierwszej potrzeby. Ewentualny wyciek ropy naftowej mógłby zagrozić rybołówstwu na Morzu Czerwonym. ONZ nie dysponuje "planem awaryjnym na wypadek konieczności zamknięcia portu w Hodeidah" – wskazują dziennikarze "The New Yorker".Najlepiej oceniana plaża w pobliżu. +45 zdjęć. Obiekt Jastrzębia Port jest położony w Jastrzębiej Górze, 900 metrów od plaży. Zapewnia on centrum fitness, bezpłatny prywatny parking, ogród oraz sprzęt do grillowania. Pozostałe udogodnienia obejmują całodobową recepcję i obsługę pokoju, a także bezpłatne WiFi we wszystkich
Odpalenie pocisku Burkan-3. Wedle zachodnich szacunków Burkan-3 ma być dłuższy od Burkana-2H/Qiama-1 nawet o 1,4 m ze względu na wydłużony stopień napędowy. I mimo swoich rozmiarów Burkan-3 ma mieć nadal jednostopniowy napęd. W poprzedniej części artykułu opisaliśmy kontekst wykorzystania irańskich pocisków rakietowych i bezzałogowców w Jemenie oraz ewolucję tego arsenału. Obecnie dokończymy ten wątek, przedstawiając dostępne informacje o skuteczności użycia tego uzbrojenia. Jednak wojna w Jemenie jest swoistą techniczną szarą strefą, używane tam uzbrojenie to specjalne modele o konstrukcji dostosowanej do spar-tańskiej eksploatacji. A jak sprawują się irańskie rakiety balistyczne i bezzałogowce w fabrycznej konfiguracji? Wskazówek dostarczyła wojna w Syrii. Z puntu widzenia skuteczności arsenału Ansar Allah parę kwestii pozostaje zagadką. Przede wszystkim na jakie kompromisy jakościowe musieli pójść konstruktorzy pocisków rakietowych, aby przygotować ich wersje do skrytego przerzucenia do Jemenu? I jak to ma się do niezawodności działania? Choćby ile Burkanów doleciało do celu, a ile nie przetrwało lotu z powodu awarii? Pewną wskazówką była, wspomniana w poprzedniej części (WiT 6/2020), amerykańska konferencja z grudnia 2017 r., na której zwrócono uwagę na jakość spawów korpusu stopni napędowych. Ich toporność wskazywała na spawanie w polowych warsztatach, a nie w fabryce. Czyli pociski są przerzucane do Jemenu dosłownie w częściach. Z drugiej strony taka „adaptacja” technologii produkcji budzi podziw. Drugą zagadką jest skuteczność ataku w pełni sprawnych Burkanów, czyli kombinacja siły rażenia dosyć małych części bojowych (bardziej nadających się do ładunków jądrowych niż konwencjonalnych) i kołowego błędu trafienia. Burkanami nie da się wyeliminować z użytkowania saudyjskich baz lotniczych z ich schronohangarami, których niszczenie wymagałoby intensywnych nalotów, a nie sporadycznego ostrzału pojedynczymi pociskami. Te mogą co najwyżej zaburzać rytmiczność operacji powietrznych, a w sprzyjających okolicznościach przysparzać Saudyjczykom pewnych strat. Wydaje się jednak, że gdyby taka była polityczna wola, to Ansar Allah mógłby stale ostrzeliwać artylerią polową przygraniczne miasta Nadżran i Dżizan. Atak na obóz wojskowy Sahn al-Jin w Jemenie 26 maja br. Wygląda, że użyto pocisku Badr-1-P, który uderzył przy trybunie honorowej (ledwo widoczna w dymie)! Badr-1-P ma dobrą celność mimo prostej konstrukcji. Oszczep kontra tarcza Możliwość użycia przez Ansar Allah pocisków balistycznych Burkan-2H/-3, przed którymi Arabia Saudyjska nie ma wystarczająco skutecznych środków obrony, musi być frustrująca dla Saudów. Tym bardziej, jeśli pomyśli się, jakie skutki dla infrastruktury petrochemicznej (i pałaców władców) królestwa miałby skoordynowany atak z Iranu, w którym naraz zostałoby wystrzelonych dziesiątki pocisków „fabrycznej” jakości na różne cele. Przy czym Iran ma do dyspozycji znacznie więcej typów pocisków. Jemeńskie ataki w ramach serii operacji „Odstraszająca Równowaga” pokazały, że saudyjska obrona przeciwlotnicza to tombak w cenie złota. Inne doniesienia o atakach pociskami balistycznymi i BSP zostały ujęte w tabeli, część z nich dodatkowo omawiamy w artykule. Ze względu na „bezpardonową” wojnę informacyjną, prowadzoną przez wszystkie strony konfliktu, trudno zweryfikować skalę i skuteczność tych ataków. Tego typu narracyjne zmagania trwają od samego początku. 6 czerwca 2015 r. Ansar Allah przeprowadziło atak rakietowy na bazę lotniczą im. króla Chalida w Chamis Muszajt. Wystrzelono ok. 12 pocisków R-300 lub Hwasong. Według francuskiego portalu branżowego „Intelligence Online”, chroniące bazę Patrioty trafiły tylko trzy z nich. Natomiast wsparcie wywiadowcze w przygotowaniu i przeprowadzeniu ataku miał zapewnić irański wywiad. Irańska agencja informacyjna IRNA podała, że w ataku zginął szef sztabu Królewskich Saudyjskich Siły Powietrznych gen. por. Muhammad ibn Ahmed al-Shaalan! Rijad zaprzeczył, twierdząc, że owszem, al-Shaalan właśnie zmarł, ale na zawał, a tak w ogóle to w czasie ataku przebywał poza Arabią Saudyjską. Kolejnym przykładem może być historia ataku rakietowego na Rijad 19 grudnia 2017 r. Saudyjczycy podali, że wystrzelony pocisk balistyczny nie sięgnął Rijadu, bo został przechwycony przez Patrioty (wystrzelono pięć pocisków) na południowy zachód od stolicy nad Al-Muzahmija (40 km od Rijadu). Ansar Allah z kolei twierdził, że wystrzelony pocisk typu Burkan-2(H) był wymierzony w królewski pałac Al-Yamamah (używany do oficjalnych spotkań, w tym posiedzeń ministerialnych) i jak najbardziej trafił w cel. Saudyjskie dementi mówiło, że nic saudyjskiej stronie nie wiadomo, żeby jakikolwiek pałac był celem ataku. Jednak nazajutrz saudyjskie media zaczęły pokazywać króla Salmana i księcia koronnego Mohammeda ibn Salmana spotykających się ze swoimi ministrami i z wicepremierem Kuwejtu w pałacu Al-Auja, a nie Al-Yamamah. Na dodatek zamieszanie spotęgował Departament Stanu Stanów Zjednoczonych Ameryki, który wydał oświadczenie potępiające atak rakietowy na… królewski pałac Al-Yamamah. Z drugiej strony nie wyciekły żadne zdjęcia uszkodzonego pałacu. Przy czym saudyjskie pałace królewskie to nie są budyneczki à la warszawski Belweder, tylko zespoły pałacowe, w których metraż samego głównego pałacu można mierzyć w dziesiątkach hektarów, więc trafienie takiego celu Burkanem-2H jest jak najbardziej możliwe. Innym aspektem propagandowych zmagań jest saudyjska narracja o rzekomych atakach pociskami balistycznymi na Mekkę. Tego typu opowieści są tworzone raczej na użytek wewnętrzny czy szerzej panmuzułmański. Arabia Saudyjska co najmniej trzykrotnie informowała o tym, że obroniła Mekkę, strącając wystrzelone z Jemenu pociski balistyczne (w 2015, 2017 i w 2019 r. – ujęte w tabeli). Można mieć do tak przedstawianego przebiegu wypadków uzasadnione wątpliwości. Po pierwsze, niespotykana, 100-procentowa skuteczność obrony. Po drugie, po co Ansar Allah miałby atakować Mekkę (w domyśle Al-Kabę)? Jeśli już, to najpewniej na tym „kierunku” próbowano atakować miasto at-Ta’if, 64 km na południowy wschód od Mekki, gdzie mieści się baza lotnicza im. króla Fahda z siecią schronohangarów, miejsce stacjonowania 2. Skrzydła Królewskich Saudyjskich Sił Powietrznych, uzbrojonego w Eurofightery Typhoony i F-15C/D. Poza tym z tej bazy operowały samoloty innych członków koalicji, np. emirackie F-16E/F. At-Ta’if to też tzw. letnia stolica, do której latem przenoszą się władze królestwa. Pojedynczy pocisk balistyczny z konwencjonalną głowicą mógłby co najwyżej chwilowo zakłócić funkcjonowanie bazy lotniczej. Jednak trafienie at-Ta’if byłoby na pewno uszczerbkiem wizerunkowym. Druga możliwość to atak na Dżuddę i tamtejsze lotnisko, 75 km na północny zachód od Mekki. W Dżuddzie jest duży cywilny port lotniczy (Międzynarodowe Lotnisko Króla Abd al-Aziza ibn Su’uda), przy którym działa baza lotnicza im. księcia Abdullaha, miejsce stacjonowania transportowego 8. Skrzydła i saudyjskich C-130H. W Dżuddzie jest też pałac królewski – także potencjalny cel. Patrząc na te trzy ataki widać, że w 2015 r. Ansar Allah mógłby użyć Hwasonga-6, który przy deklarowanym zasięgu 500 km teoretycznie mógłby dolecieć do at-Ta’if, ale mógł też ulec awarii w locie. Równie dobrze te ataki mogą być wyłącznie saudyjską mistyfikacją, gdyż nie ma jemeńskich doniesień korespondujących z rzekomymi atakami na Mekkę. Jelcz w roku 70-lecia W bieżącym roku zakłady Jelcz Sp. z obchodzą 70. rocznicę swego powstania. Na przestrzeni tego okresu odnotowały wiele sukcesów, ale nie zabrakło także gorszych momentów. W latach 70.... Samochód pancerny: szansa czy kłopot dla WP Dominującą rolę w historii działań wojennych z lat 1918-1921 mających doprowadzić do odzyskania przez Rzeczpospolitą niepodległości i utrwalenia jej granic odegrała bez wątpienia piechota, kawaleria i artyleria. Znane jest... Postępy programu taktycznego pojazdu wielozadaniowego 4×4 z Huty Stalowa Wola Kieleckie Międzynarodowe Targi Służb Mundurowych i Bezpieczeństwa Publicznego POLSECURE, które odbyły się w dniach 27-29 kwietnia, stały się kolejną okazją do zapoznania się z jednym z najnowszych produktów Huty... Rozwój polskiej amunicji precyzyjnej naprowadzanej na odbite światło lasera Pomimo pandemii COVID-19, problemów z dostępnością poligonów i innych przeszkód organizacyjnych, prowadzone w Polsce prace nad amunicją precyzyjnego rażenia zbliżają się do momentu osiągnięcia zdolności do uruchomienia produkcji pierwszych... Centralny Okręg Przemysłowy a Wojsko Polskie Centralny Okręg Przemysłowy a Wojsko Polskie. Były przecie i dwa wielkie dokonania, zapoczątkowane i rozwinięte pod patronatem rządu, przy żywym poparciu ludności: Gdynia i Centralny Okręg Przemysłowy. Oba wiążą... Centralny Okręg Przemysłowy a Wojsko Polskie Dyskusja nad ustanowieniem w centrum Rzeczpospolitej obszaru pozwalającego na bezpieczny rozwój potrzebnych odrodzonemu państwu gałęzi przemysłu rozpoczęła się krótko po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej i podpisaniu traktatu ryskiego. Jeszcze pod koniec 1921 r.... Piechota Wojska Polskiego 1940 Piechota stanowiła zdecydowanie najliczniejszy rodzaj broni w strukturach WP i to na niej opierał się w dużej mierze potencjał obronny państwa. Procentowy udział formacji w całości sił zbrojnych II... Boje Ludowego Wojska Polskiego w „Mokrym trójkącie” We wrześniu 1944 r. wojskom 1 Frontu Białoruskiego – w ramach którego walczyła 1 Armia LWP – udało się zdobyć prawobrzeżną Warszawę oraz przyczółek pułtusko-serocki nad Narwią. Pomiędzy nimi,... Pierwsze Cougary w Polsce 20 czerwca do Polski, drogą morską, dotarło pierwszych 71 pojazdów minoodpornych (tzw. MRAP) Force Protection Cougar 4×4, przekazanych Siłom Zbrojnym RP przez administrację Stanów Zjednoczonych w ramach programu pomocy... Eurosatory 2022 – wszystkie czołgi duże i małe Paryskie salony Eurosatory, prezentujące przede wszystkim uzbrojenie i sprzęt szeroko rozumianych wojsk lądowych, a także naziemne systemy przeciwlotnicze, zazwyczaj były miejscem premier nowych wozów bojowych czołowych europejskich producentów, a... Mission Master – bezzałogowy mistrz misji z Kanady Platformy bezzałogowe różnych klas i przeznaczenia odgrywają coraz większą rolę na współczesnym polu walki i wydaje się, że będzie ona rosnąć. Nie może zatem dziwić, że wielu producentów zaawansowanego... Radziecki kołowy transporter opancerzony BTR-40 BTR-40 jest jednym z najmniej rozpoznawalnych radzieckich transporterów opancerzonych. Znacznie lepiej zapisał się w pamięci podobny do niego, choć większy BTR-152. Niezależnie od tego BTR-40 współtworzył pierwszą generację radzieckich transporterów... Panzerkampfwagen V Panther Trwają spory historyków i specjalistów wojskowych, który z czołgów średnich II wojny światowej był najlepszy: radziecki T-34 czy niemiecki PzKpfw V Panther? Średni, bowiem to właśnie ta klasa pojazdów... Z którą armatą przeciwko Armacie? Opracowanie w Federacji Rosyjskiej czołgu T-14 Armata stanowiło dla państw Zachodu impuls do poszukiwań odpowiednich środków przeciwdziałania. Między innymi powrócono do rozpoczętych jeszcze w trakcie zimnej wojny prac nad... Postępy programu taktycznego pojazdu wielozadaniowego 4×4 z Huty Stalowa Wola Kieleckie Międzynarodowe Targi Służb Mundurowych i Bezpieczeństwa Publicznego POLSECURE, które odbyły się w dniach 27-29 kwietnia, stały się kolejną okazją do zapoznania się z jednym z najnowszych produktów Huty... Rosyjski resort obrony podsumowuje 2021 rok Pod koniec grudnia Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej publicznie podsumowało wykonanie zaplanowanych dostaw uzbrojenia i innych inwestycji na rzecz Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej. Okazją ku temu były transmitowane w... Z którą armatą przeciwko Armacie? Opracowanie w Federacji Rosyjskiej czołgu T-14 Armata stanowiło dla państw Zachodu impuls do poszukiwań odpowiednich środków przeciwdziałania. Między innymi powrócono do rozpoczętych jeszcze w trakcie zimnej wojny prac nad... Neptun – ukraiński rakietowy system obrony wybrzeża 5 kwietnia pierwszy w pełni funkcjonalny prototyp samobieżnego rakietowego systemu obrony wybrzeża Neptun RK-360MC został zademonstrowany publicznie w trakcie prób zakładowych, w czasie których po raz pierwszy odpalono z... Plan Modernizacji Technicznej Sił Zbrojnych RP 28 lutego w Dowództwie Generalnym Rodzajów Sił Zbrojnych minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak podpisał jeden z najważniejszych dokumentów planistycznych Wojska Polskiego – „Plan Modernizacji Technicznej Sił Zbrojnych RP na lata 2017–2026... Nexter 105 LG1 – artyleryjska waga lekka Spółka Nexter Systems jest znanym producentem artylerii lufowej, tak samych dział, jak i amunicji szerokiej gamy kalibrów – także do uzbrojenia tej kategorii wytwarzanego poza NATO. Wśród dział ciągnionych... Udane strzelania amunicji do moździerza Rak Dwa lata temu, na łamach „Wojska i Techniki” 9/2016, przedstawiliśmy aktualny stan zaawansowania programu rozwoju nowej polskiej amunicji przeznaczonej do najnowszych 120 mm moździerzy samobieżnych Rak, prowadzony przez Zakłady Metalowe... Głowice z Zielonki Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia z Zielonki, znany wcześniej z wielu ciekawych opracowań z zakresu sprzętu artyleryjskiego i rakietowego, a także amunicji wielu typów, od kilku lat specjalizuje się także... Lufowa artyleria nadbrzeżna w PRL Artyleria nadbrzeżna była w pierwszych latach po II wojnie światowej jedynym prężnie rozwijającym się elementem morskiego rodzaju sił zbrojnych. Na jej rozbudowę nie szczędzono sił i środków, a siłą rażenia wszystkich... Pancernym w szczeliny Na długo przed wybuchem II wojny światowej w Wojsku Polskim obowiązywało szereg wytycznych regulujących sposoby walki z czołgami. Jeszcze w 1933 r. powstały „Tymczasowa instrukcja zwalczania broni pancernej przez... Z którą armatą przeciwko Armacie? Opracowanie w Federacji Rosyjskiej czołgu T-14 Armata stanowiło dla państw Zachodu impuls do poszukiwań odpowiednich środków przeciwdziałania. Między innymi powrócono do rozpoczętych jeszcze w trakcie zimnej wojny prac nad... Siły Zbrojne Republiki Słowackiej przejęły zmodernizowane wozy bojowe 29 maja na terenie ośrodka badawczego Lieskovec, należącego do firmy Konštrukta Defence z Dubnicy nad Váhom, minister obrony Republiki Słowackiej Peter Gajdoš przekazał żołnierzom Sił Zbrojnych Republiki Słowackiej 21, gruntownie zmodernizowanych... System rozpoznania i dowodzenia Obrony Powietrznej PRL Lata 70. w jednostkach radiotechnicznych Wojsk OPK (WOPK) charakteryzowały się przede wszystkim rozwijaniem automatyzacji dowodzenia i naprowadzania. Temu była podporządkowana ostatnia i najtrwalsza w okresie PRL reforma Wojsk... System rozpoznania i dowodzenia Obrony Powietrznej PRL cz. I Tytuł może przydługi, ale lista spraw do opisania całkiem spora. To historia rozpoczynająca się stworzeniem systemu obserwacyjno-meldunkowego na obszarze kraju, do którego stopniowo włączano kolejne posterunki radiotechniczne wyposażone w... Ciężkie terenowe podwozia w układzie 10×10 cz. II W drugiej części artykułu kontynuujemy przegląd zachodnich ciężkich terenowych podwozi wieloosiowych w układzie napędowym 10×10. Tym razem skupimy się na konstrukcjach powstałych w amerykańskiej spółce Oshkosh Defense, a dokładnie... Państwa bałtyckie przed i po 2014 r. Cz. 1 Państwa bałtyckie to dzisiaj najbardziej narażeni na atak członkowie Sojuszu Północnoatlantyckiego. Nie dość, że sąsiadują z potężnym państwem, nie wahającym się przed użyciem agresji zbrojnej jako narzędzia polityki międzynarodowej,... „Cudowne bronie” prezydenta Putina Gdy w 2002 r. Stany Zjednoczone wycofały się z zawartego w 1972 r. dwustronnego traktatu ograniczającego ilościowo i jakościowo systemy antyrakietowe, Rosja bardzo dobitnie krytykowała tę decyzję. Wskazywała na fundamentalne znaczenie... Czechy modernizują sprzęt pancerny i artylerię Po podziale na dwa niezależne państwa Bratysława i Praga w znacznej mierze roztrwoniły ten potencjał, z jednej strony redukując liczebność wojska, stany sprzętu i budżety obronne, z drugiej nie... Space Launch System 14 grudnia 1972 r., podczas trzeciego i ostatniego spaceru na powierzchni Księżyca w misji Apollo-17, astronauci Cernan i Schmitt odsłonili plakietkę umieszczoną na podwoziu lądownika. Słowa na niej umieszczone brzmiały: Tu ludzie... Zajęcie lotniska na Mokotowie Można postawić tezę, że Czyn polski z listopada 1918 r. na polu aeronautyki stał się zwornikiem prac wykonanych na rzecz awiacji jeszcze pod zaborami lub na Obczyźnie, z lotniczym dziełem pokolenia Niepodległej.... Zachodnioeuropejscy producenci ciężarówek na salonie IDEX 2021 Pomimo nadal niewygasającej pandemii COVID-19, pomiędzy 21 a 25 lutego w Abu Zabi w Zjednoczonych Emiratach Arabskich odbył się salon IDEX 2021, jedna z największych na świecie imprez targowych poświęcona... Wozy łączności Opisywane we wcześniejszej serii artykułów prace nad częściową motoryzacją dowództw i służb wielkich jednostek WP stanowiły tylko fragment procesu rozbudowy i modernizacji sprzętowej Wojska Polskiego. Choć bez wątpienia nasycenie... Jelcz w programie Jak Wkrótce system zabezpieczenia logistycznego Sił Zbrojnych RP wzbogaci się o nowe zestawy pojazdów przeznaczonych do transportu ciężkich ładunków, w tym czołgów, innych ciężkich pojazdów, sprzętu wojskowego i kontenerów. Polscy... Działalność kosmiczna Profesora Piotra Wolańskiego Lista osiągnięć Profesora Wolańskiego jest długa: wynalazki, patenty, badania naukowe, projekty ze studentami. Podróżuje po całym świecie z odczytami i wykładami i wciąż otrzymuje wiele ciekawych propozycji w ramach międzynarodowej... Czas sanacji Przewrót majowy był ewenementem w dziejach świata. Rebelianci odnieśli zwycięstwo, ale nie zawieszono konstytucji, nie rozwiązano parlamentu i nie wprowadzono stanu wyjątkowego na terenie całego kraju. Więzienia nie zapełniły się pokonanymi,... JELCZ Regina, Krab, Kryl, Langusta, Baobab, Liwiec, Morska Jednostka Rakietowa, Pilica, Wisła, Odra, Daglezja – to wszystko nazwy programów lub urządzeń, w których ważną rolę pełnią ciężarówki zaprojektowane i wyprodukowane... Supermarine Spitfire z silnikami Rolls-Royce Griffon Jeden z najlepszych samolotów myśliwskich II wojny światowej Supermarine Spitfire przez dłuższy czas był napędzany silnikiem o stosunkowo małej pojemności. Kamow Ka-50 i Ka-52 Ka-52, zaprojektowany przez biuro konstrukcyjne Nikołaja Kamowa w Liubercach i produkowany seryjnie przez firmę Progress w Arsenjewie na Dalekim Wschodzie Rosji, to śmigłowiec rozpoznawczo-bojowy, którego zadaniem jest prowadzenie rozpoznania,... Lockheed Martin F-35 Lightning II - 20 lat programu Czas szybko mija. Po wielu latach przyglądania się z boku i bez emocji światowemu fenomenowi, jakim dla wielu z nas jest taktyczny samolot bojowy wykonany w technologii utrudnionej wykrywalności... Pomostowe samoloty bojowe dla Sił Powietrznych Koniec maja bieżącego roku przyniósł ożywioną dyskusję nad kolejnym pakietem „pomostowych” zakupów Ministerstwa Obrony Narodowej z pominięciem krajowego przemysłu obronnego. Miało to związek z wizytą ministra Mariusza Błaszczaka... Spitfire w walkach o Afrykę Północną 1942-1944 r. Pierwsze samoloty myśliwskie Supermarine Spitfire przybyły do Afryki dopiero, gdy na tym teatrze działań wojennych przewaga Niemców sięgnęła poziomu krytycznego. Chociaż ostatecznie przeważyły szalę zwycięstwa na korzyść lotnictwa aliantów, wbrew... Śmigłowce bojowe Kamow Ka-50 i Ka-52 Ministerstwo Obrony ZSRR zaakceptowało jednomiejscowego Ka-50, ale nie oznaczało to, że zrezygnowało ze śmigłowca dwumiejscowego. Dopiero dwumiejscowa wersja Ka-52, z nowymi sensorami i nowym uzbrojeniem, okazała się naprawdę udana... Postępy programu Next Generation Air Dominance Siły powietrzne Stanów Zjednoczonych (US Air Force, USAF) stopniowo ujawniają coraz więcej informacji na temat programu budowy platform przewagi powietrznej następnej generacji – NGAD (Next Generation Air Dominance). Ma... Modernizacje Lockheed Martin F-22A Raptor Po blisko dwudziestu latach służby myśliwce Lockheed Martin F-22A Raptor wciąż stanowią trzon sił myśliwskich Stanów Zjednoczonych. F-22A to jedyny obok Lockheed Martin F-35A Lightning II samolot myśliwski piątej... Wystawa Armia 2020 Rosyjski loyal wingman Firma Kronsztadt z Sankt Petersburga, która właśnie wprowadziła do produkcji pierwszy w Rosji nowoczesny duży samolot bezzałogowy Inochodziec-BLA (Orion), kontynuuje ekspansję do nowych obszarów. Federacja Rosyjska zaczęła rozwijać współczesne... Lockheed Martin Lockheed Martin to jeden z trzech największych koncernów amerykańskiego przemysłu lotniczo-kosmicznego obok Boeinga i Northropa Grummana. W obecnej formie funkcjonuje od 1995 r., kiedy to nastąpiło połączenie Lockheed Corp.... Pierwszy lot Valora 18 grudnia ubiegłego roku po raz pierwszy wzbił się w powietrze prototyp zmiennowirnikowca Bell V-280 Valor. To doniosłe wydarzenie nie tylko dla jego konstruktorów, ale prawdopodobnie także dla rozwoju światowego... Chińskie AG-600 Łodzie latające, to jedna z najrzadziej obecnie konstruowanych klas samolotów. Swoją świetność przeżywały w okresie międzywojennym i w czasie II wojny światowej, gdy wydawało się, że stanowią najlepsze rozwiązanie... Wojska Rakietowe OPK 1959-1967 r. Wojska pierwszych kilku minut III wojny światowej. To określenie na lata przylgnęło do obsług w dywizjonach ogniowych Wojsk Obrony Powietrznej Kraju, które były wyposażone w przeciwlotnicze zestawy rakietowe. To... Jubileusz WCBKT Pięćdziesiąt lat mija od powstania Zakładu Produkcji Doświadczalnej Wojskowej Akademii Technicznej, którego prawnym następcą jest Wojskowe Centralne Biuro Konstrukcyjno-Technologiczne Od początku swego istnienia podmiot ten był nastawiony na... Pierwszy C-27J Spartan w słowackim lotnictwie Leonardo C-27J Spartan jest wojskowym, dwusilnikowym lekkim samolotem transportowym strefy taktycznej, w klasycznym dla maszyn o tym przeznaczeniu układzie górnopłata. Jest efektem współpracy włoskiej firmy Alenia Aermacchi (obecnie Leonardo... Sloboda-2017 cz. 1 20 października 2017 r. na lotnisku Batajnica położonym niedaleko stolicy Serbii Belgradu odbyły się pokazy nowych zdolności operacyjnych Sił Zbrojnych Republiki Serbskiej, osiągniętych dzięki pozyskaniu nowego uzbrojenia oraz wyposażenia, pod kryptonimem Sloboda-2017... Bezzałogowe systemy powietrzne w Siłach Zbrojnych RP Bezzałogowe systemy powietrzne stanowią dziś niezwykle istotny element wyposażenia każdego rodzaju sił zbrojnych i wykonują bardzo różnorodne zadania, przy czym najważniejsze to prowadzenie wielospektralnego rozpoznania obiektów w głębi obszaru... Bezzałogowce FlyEye, Warmate i Gladius dla Sił Zbrojnych RP Firmy wchodzące w skład największego polskiego prywatnego podmiotu przemysłu obronnego – Grupy WB – nie mogą ostatnio narzekać na brak zainteresowania resortu obrony narodowej ich produktami. W przypadku wieży... Boeing MQ-25A Stingray MQ-25A Stingray to pierwszy w historii bezzałogowy samolot tankowania powietrznego przeznaczony dla Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych (US Navy). To co w tym programie jest niezwykle ważne i zarazem bardzo... Bezzałogowe przyspieszenie Nieoczekiwanie, koniec roku przyniósł zawarcie umowy pomiędzy Inspektoratem Uzbrojenia a Polską Grupą Zbrojeniową dotyczącej zakupu dla Sił Zbrojnych RP 25 zestawów bezzałogowych aparatów latających klasy mini, kryjących się... Nowe rakiety Seulu Cz. 2 Pociski manewrujące 15 września 2021 r. w południo-wokoreańskich mediach ukazał się, udostępniony przez Ministerstwo Obrony Narodowej Republiki Korei, materiał filmowy, w którym ujawniono aż cztery nowe systemy uzbrojenia rakietowego opracowane przez... Bezzałogowe Bayraktary TB2 dla Sił Zbrojnych RP 24 maja, w czasie wizyty delegacji państwowej Rzeczypospolitej Polskiej z prezydentem Andrzejem Dudą na czele w Republice Turcji, została podpisana umowa na dostawę bezzałogowych systemów powietrznych Baykar Bayraktar TB2... Rosja przyspiesza zakupy 26 lutego rosyjski minister obrony Siergiej Szojgu wizytował zakład firmy Kronsztadt w Tuszyno w Moskwie, gdzie produkowane są bezzałogowe samoloty Inochodziec dla rosyjskich sił zbrojnych i projektowane są kolejne... Nowy sprzęt na defiladach z okazji Dnia Sił Zbrojnych Islamskiej Republiki Iranu Zagraniczne oceny irańskiego przemy-słu obronnego i jego produktów są niejednoznaczne. Z jednej strony powstają w tym państwie ewidentnie zaawansowane konstrukcje, takie jak: rakietowe systemy przeciwlotnicze, skomplikowane stacje radiolokacyjne i... Antonow An-225 historia pewnego marzenia Historia rozwoju największego na świecie eksploatowanego do niedawna samolotu transportowego związana jest z prowadzoną w okresie zimnej wojny rywalizacją o prymat w podboju kosmosu między dwoma supermocarstwami. Turystyka kosmiczna Koncepcje tanich statków przeznaczonych do załogowych lotów balistycznych, pojawiały się od trzydziestu lat. Projektowania i budowy takiego statku podejmowały się różne firmy i osoby prywatne, jednak wszelkie wysiłki kończyły... Rakieta Angara 29 kwietnia z kosmodromu Plesieck wystrzelona została rakieta nośna o numerze seryjnym 1Ł. Wyniosła ona na orbitę (perigeum 279 km, apogeum 294 km, inklinacja 96,45°) satelitę Ministerstwa Obrony... Chińskie orbitery a propaganda Zachodu W październiku i listopadzie interneto-we wydanie brytyjskiego dziennika „Financial Times” opublikowało artykuły poświęcone, przeprowadzonym przez Chińską Republikę Ludową testom w locie statku powietrznego, określonego w obydwu artykułach pociskiem hipersonicznym... Amerykanie znów latają w kosmos Tytuł artykułu jest nieco mylący, gdyż Amerykanie przebywają przecież nieprzerwanie na orbicie okołoziemskiej już od końca roku 2000, kiedy to na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej znalazła się jej pierwsza stała... Misja Apollo-13 Jest późny poniedziałkowy wieczór 13 kwietnia 1970 r. W Centrum Kontroli Misji, zlokalizowanym na terenie Ośrodka Lotów Załogowych (Manned Spacecraft Center, MSC) w Houston trwają przygotowania kontrolerów do przekazania... Co piszczy w Układzie Słonecznym? Przed czterema laty, w artykule pod identycznym tytułem, zamieściłem zestawienie i krótki opis misji wszystkich sond kosmicznych, które funkcjonowały na i w pobliżu planet i innych ciał naszego układu... Debiut Starlinera Po marcowym pierwszym locie orbitalnym statku kosmicznego Crew Dragon firmy SpaceX, pod koniec roku przyszła kolej na debiut konstrukcji konkurenta w ramach projektu NASA Commercial Crew Program – Starlinera... Gävle i Sundsvall – szwedzkie korwety pomostowe 4 maja szwedzka Administracja ds. Materiałów Obronnych (FMV, Försvarets materielverk), w trakcie uroczystości w Muskö, przekazała Marinen zmodernizowaną korwetę HMS (Hans Majestäts Skepp) Gävle. Jest to niespełna 32-letni okręt,... Miecznik w stylu MEKO Na początku lutego grupa polskich dziennikarzy miała okazję zapoznać się z ofertą niemieckiego holdingu stoczniowego thyssenkrupp Marine Systems, przygotowaną w odpowiedzi na program budowy fregat dla Marynarki Wojennej RP... Podwodne siły odstraszania Najwyższego Przywódcy Marynarka Wojenna Koreańskiej Armii Ludowej (Chos˘on-inmingun Haegun, dalej CIH), mimo słabości, związanej przede wszystkim z niskim poziomem zaawansowania technicznego, jest stosunkowo liczna. Składa się na nią bowiem ponad 430... Arrowhead 140 Made in Poland? Od chwili, gdy pod koniec lutego obecnego roku minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak ogłosił niezwykłe przyspieszenie programu okrętu obrony wybrzeża pk. Miecznik, jego temat zdominował wszelkie publikacje i wystąpienia... Korwety po szwedzku 25 stycznia Saab Kockums AB i Försvarets materielverk (FMV, Agencja Materiałów Obronnych) podpisały dwie umowy dotyczące przyszłości uderzeniowych sił nawodnych Marynarki Wojennej Królestwa Szwecji. Dokumenty obejmują fazę definicyjną... Pełna wersja artykułu Dierzkij – nowa rosyjska korweta wielozadaniowa 28 października 2016 r. w petersburskiej stoczni Siewiernaja Wierf’, pod numerem stoczniowym 1009, położono stępkę korwety wielozadaniowej Dierzkij, prototypowej jednostki projektu 20386, przeznaczonej dla Wojenno-Morskowo Fłota Federacji Rosyjskiej. Będzie... Niszczyciele typu 055 – Zumwalty Państwa Środka 30 sierpnia w stoczni Dalian Shipbuilding Industry Company w Dalian w prowincji Liaoning zwodowano ósmy, a zarazem ostatni niszczyciel rakietowy typu 055 pierwszej serii. Tym samym Marynarka Wojenna Chińskiej... Nowe systemy podwodne Kormoranów II W stoczni Remontowa Shipbuilding w Gdańsku trwa budowa dwóch seryjnych niszczycieli min projektu 258 Kormoran II. W konstrukcji i wyposażeniu Albatrosa oraz Mewy uwzględniono korekty, będące efektem doświadczeń... Brytyjskie okręty podwodne na Morzu Śródziemnym 1940-1941 Okręty podwodne Royal Navy przystąpiły do drugiej wojny światowej słabo przygotowane i szybko poniosły dotkliwe straty. Szczególnie było to widoczne na wodach południa Europy. Ostatecznie jednak to właśnie tam... Miecznik w stylu MEKO Na początku lutego grupa polskich dziennikarzy miała okazję zapoznać się z ofertą niemieckiego holdingu stoczniowego thyssenkrupp Marine Systems, przygotowaną w odpowiedzi na program budowy fregat dla Marynarki Wojennej RP... ORP Błyskawica w obronie konwoju SC-94 Wojenna historia służby niszczyciela ORP Błyskawica zawiera nadal wiele nie do końca wyjaśnionych wydarzeń i tajemnic. Nasz okręt, często był nazywany przez alianckich sojuszników „lucky ship”, ponieważ podczas II wojny światowej wielokrotnie... Mariany 1944 Podczas gdy w Europie rozgorzała walka o przyczółki w Normandii, po drugiej stronie globu rejon Wysp Mariańskich stał się areną wielkiej bitwy na lądzie, w powietrzu i na morzu, która ostatecznie... Taktyka U-Bootów w Bitwie o Atlantyk 1939-1945 W okresie II wojny światowej stosowana przez niemieckie okręty podwodne taktyka nie była wciąż taka sama. Miały na nią wpływ różnorodne czynniki: ilość zdolnych do akcji bojowych okrętów podwodnych... Pancerniki lotnicze Ise i Hyūga Jednostki typu Ise miały dość dziwną karierę. Powstały w okresie I wojny światowej jako typowe drednoty. Lecz już w kilka lat po wejściu do służby zostały poddane pierwszej z kilku... Działania okrętów podwodnych Royal Navy w Europie północno-zachodniej 1941-1945 Chociaż począwszy od połowy 1940 r. działania brytyjskiej floty podwodnej koncentrowały się na Morzu Śródziemnym, a później także na Dalekim Wschodzie, te prowadzone na wodach okalających Wyspy Brytyjskie –... Działania okrętów podwodnych Royal Navy w Europie Brytyjska marynarka wojenna, ze swoim sentymentem do wielkich okrętów nawodnych, nigdy nie darzyła własnej floty podwodnej szczególnym entuzjazmem, traktując ją bardziej jako zło konieczne. Nic zatem dziwnego, że dokonania... SSC – pływające pomosty Marines 6 lutego 2020 r. US Navy otrzymała prototypowy poduszkowiec desantowy nowej generacji LCAC-100. To milowy krok programu Ship-to-Shore Connector, który zainicjowano na początku tego stulecia. Ma on niebagatelne znaczenie dla Marynarki... Chiński lotniskowiec Shandong Gdy w 1998 r. nieznana nikomu prywatna firma Chong Lot z Makau kupiła na Ukrainie za 30 mln USD nieukończony ciężki krążownik lotniczy Wariag (eks-Riga) projektu tylko najwięksi optymiści spośród... Łahuna Łahuna. 30 stycznia tego roku ze Stoczni Remontowej „Ukrajina” w Odessie na Zatokę Odeską wyszedł po raz pierwszy – by odbyć zakładowe próby morskie – średni okręt rozpoznawczy budowany... Griemiaszczij – nowa korweta Wojenno-Morskowo Fłota Miał podnieść banderę Wojenno-Morskowo Fłota Federacji Rosyjskiej 25 grudnia ubiegłego roku, ale jego testy na Północy przedłużyły się do 20 stycznia. Chodzi o Griemiaszczego, prototypową jednostkę projektu 20385, stano-wiącego... Pół wieku Mewy 30 grudnia ubiegłego roku w Porcie Wojennym w Gdyni po raz ostatni spuszczono banderę wojenną i proporzec z flagsztoków trałowca bazowego ORP Mewa. Ten zasłużony okręt nosił je przeszło... Korweta patrolowa ORP Ślązak Na podstawie rozkazu Dowódcy Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych nr 560 z dnia 22 listopada 2019 r., 28 listopada w Porcie Wojennym w Gdyni po raz pierwszy podniesiono banderę i proporzec Marynarki Wojennej RP na... Seryjne Kormorany dwa 10 października w Gdańsku odbyła się potrójna uroczystość związana z programem budowy niszczycieli min projektu 258 Kormoran II. Powstają one w wyniku kooperacji trzech spółek tworzących konsorcjum – gdańskiej stoczni Remontowa... To nie Buriewiestnik – tajemnicze zdarzenie pod Nienoksą Cz. 2 W poprzedniej części artykułu przedstawiliśmy przebieg feralnych wydarzeń na 45. Państwowym Centralnym Poligonie Doświadczalnym WM FR, posiłkując się oficjalnymi informacjami krążącymi w środkach masowego przekazu i porównując je z dostępną... Wojenna służba ORP Grom Rankiem 4 maja 1940 r. w trakcie bojów sił alianckich z niemieckimi o port w Narwiku, w Rombakkenfjordzie po ataku samolotu Luftwaffe został zatopiony niszczyciel ORP Grom. Na okręcie poległo 59 marynarzy.... Jak Churchill pojmał Tirpitza, czyli zatopienie krążownika Mainz Rankiem 28 sierpnia 1914 r. dwie flotylle niszczycieli Harwich Force pod dowództwem komodora Reginalda Tyrwhitta, z dalekim wsparciem pięciu krążowników liniowych dowodzonych przez wadm. Beatty’ego wpadły od północy na wody... Heroiczny bój HMS Li Wo Znawcom spraw morskich nie trzeba przypominać losów krążowników pomocniczych HMS Jervis Bay czy HMS Rawalpindi, które stawiły czoła o wiele silniejszemu przeciwnikowi i stoczyły z nim bohaterską walkę. Mniej znane... ORP Ślązak Dobry pasterz dinghy Na początku 1942 r. polska flota wojenna na obczyźnie miała niszczyciele eskortowe OORP Krakowiak i Kujawiak, które przekazane w dzierżawę od Brytyjczyków, już od kilku miesięcy z powodzeniem wykonywały zadania... Bitwa koło Zatoki Cesarzowej Augusty Po lądowaniu Amerykanów na wyspie Bougainville, w nocy z 1 na 2 listopada 1943 r., w pobliżu Zatoki Cesarzowej Augusty doszło do zaciekłego starcia silnego zespołu japońskiego kadm. Sentarō Ōmoriego,... Samozatopienie floty duńskiej W sierpniu 1943 r. doszło do samozatopienia zasadniczej części duńskiej floty. Paradoksalnie, było to najistotniejsze wydarzenie w dziejach tej marynarki wojennej w czasie II wojny światowej. USS Olympia – ostatni wojownik z Zatoki Manilskiej Krążownik USS Olympia jest symbolem wielkich przemian gospodarczych i politycznych, jakie zaszły w Stanach Zjednoczonych pod koniec XIX w. Jego unikalny projekt zawierał szereg nowości konstrukcyjnych i był żywym przykładem... Bitwa koło Wysp Komandorskich 27 marca 1943 r., w odległości około 100 Mm na południe od Wysp Komandorskich i około 150-180 Mm na zachód od wyspy Attu (rejon Aleutów), doszło do wyjątkowo zaciekłej bitwy artyleryjsko-torpedowej,... Artyleria polowa RKKA do 1941 r. W 1922 r., kiedy na gruzach Imperium Rosyjskiego pojawił się Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, w arsenałach Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej (Rabocze-Kriestjanskaja Krasnaja Armija, RKKA) były przechowywane systemy artyleryjskie stanowiące spadek po... Ewolucja przeciwlotniczego Tora Historia powstania i rozwoju przeciwlotniczego zestawu rakietowego 9K330 Tor (pol. torus) jest pod wieloma względami nietypowa. Choć prace nad nim rozpoczęto jeszcze w 1975 r., a miał on stać się... Beijing: Muzeum Wojny i Oporu Narodu Chińskiego Przeciwko Japońskiej Agresji Beijing: Muzeum Wojny i Oporu Narodu Chińskiego Przeciwko Japońskiej Agresji. Niemieckie przewoźne pancerne gniazdo ckm w Wojsku Polskim 1945-1960 W 1942 r. dowództwo Wehrmachtu zaczęło szukać nowych technicznych środków wsparcia piechoty w walkach obronnych na froncie wschodnim. Musiały być na tyle skuteczne, żeby wojska kruszące impet nieustannych szturmów... Radzieckie i rosyjskie systemy przeciwlotniczo-przeciwrakietowe Wdrożenie S-300W w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku dowiodło, że jest możliwe skonstruowanie mobilnego systemu przeciwlotniczo-przeciwrakietowego. Szybkie postępy w dziedzinie elektroniki stworzyły możliwość doskonalenia pokładowej aparatury przeciwlotniczych pocisków... Samochody pancerne. Drugie ćwierćwiecze w Zachodniej Europie Samochody pancerne pojawiły się na masową skalę na frontach pierwszej wojny światowej; tuż po niej odegrały pewną rolę w licznych konfliktach wewnętrznych. Ich walory oceniano bardzo różnie: w niektórych państwach... Oddziały RSI w walkach na przyczółku Anzio 22 stycznia 1944 r. we Włoszech, w okolicach miasta Anzio, na tyłach jednostek niemieckich wylądowały oddziały amerykańskiego VI Korpusu (później wsparte również przez oddziały brytyjskie) pod dowództwem gen. Johna... Broń sowieckiej piechoty Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej od chwili jej utworzenia były potrzebne duże ilości broni, ponieważ wodzowie „rewolucji proletariackiej”, święcie wierząc w dogmaty „najbardziej przodującej” marksistowsko-leninowskiej nauki, planowali w bezlitosnej walce klasowej... Moskwa 1941 Chociaż niemieckie natarcie pod koniec października uległo zahamowaniu, a ludność Niemiec z narastającą rezerwą i niedowierzaniem zaczęła odnosić się do komunikatów o osiągniętych powodzeniach, Hitler, upojony wielkimi zwycięstwami pod... Operacja „Husky” Z perspektywy późniejszych batalii, którym historia przypisała donioślejsze znaczenie, jak operacja „Overlord”, desant aliantów na Sycylię może się wydać wydarzeniem pośledniej wagi. Latem 1943 r. nikt tak jednak nie myślał.... Zagrożeni wojną. Wielkopolska BK w „Operacji Zaolziańskiej” Śląsk Zaolziański, powszechnie nazywany Zaolziem, to niewielki obszar położony w zachodniej części Śląska Cieszyńskiego. W latach 1918-1938 stanowił on przedmiot sporu pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Republiką Czechosłowacji (dalej: ČSR),... Udział chrześcijańskich oddziałów wojskowych w operacji mosulskiej Mosul to kluczowy bastion dżihadystów. Za nieformalną stolicę Państwa Islamskiego (IS – Islamic State, zwanego także Daesh) uznaje się Rakkę w Syrii, ale to właśnie iracki Mosul jest wymieniany... Operacja Tarcza Eufratu Operacja Tarcza Eufratu (ang. Operation Euphrates Shield, tur. Fırat Kalkanı Operasyonu) – turecka interwencja w północnej Syrii, rozpoczęła się 24 sierpnia 2016 r. Jakkolwiek trudno jest wskazać, jaki będzie... Niemiecki atak na Danię i Norwegię 1940 r. Kiedy 9 kwietnia 1940 r. ruszył niemiecki atak na Danię i Norwegię, nikt nie spodziewał się, że jedyna w II wojnie światowej niemiecka morska operacja desantowa zakończy się powodzeniem.... Zapomniane dywizjony włoskie na froncie wschodnim Pomimo bezwarunkowej kapitulacji Włoch 8 września 1943 r. znaczna część włoskiego personelu latającego nadal brała udział w drugiej wojnie światowej, walcząc w składzie Narodowego Lotnictwa Republikańskiego (Aeronautica Nazionale Repubblicana) u boku... Bezpieczeństwo Izraela Ostatnie izraelskie uderzenia lotnicze na Syrię były odpowiedzią na wtargnięcie w przestrzeń powietrzną Izraela irańskiego bezzałogowego samolotu rozpoznawczego. Wystartował on z syryjskiej bazy lotniczej T-4 i przeleciał najpierw nad... Pocisk przeciwradiolokacyjny AARGM Do grona państw, dysponujących dedykowanymi środkami do przełamania obrony przeciwlotniczej przeciwnika zamierza dołączyć Polska. W pociski przeciwradiolokacyjne mają zostać dozbrojone wielozadaniowe samoloty myśliwskie F-16 Jastrząb. Rosyjskie bezzałogowe pojazdy lądowe. Część II. Pojazdy bojowe Wykorzystanie zdalnie sterowanych pojazdów do zadań inżynieryjno-saperskich, rozpoznawczo-patrolowych i logistycznych jest obecnie powszechnie akceptowane. Zadania saperskie, a szczególnie związane z rozminowaniem, zwykle są niebezpieczne, a pojazdami je wykonującymi równie... „Thracian Thunder 2016” Od 7 stycznia do 25 marca 2016 r. większa część terytorium bazy lotniczej Graf Ignatiewo oraz poligony Nowo Selo i Elena były intensywnie wykorzystywane przez siły powietrzne Bułgarii i... System rakietowy ziemia–ziemia JFS-M 23 czerwca, przy okazji trwającej od 22 do 26 czerwca berlińskiej wystawy lotniczo-kosmicznej ILA 2022, niemieckie spółki ESG, MBDA Deutschland i KMW podpisały list intencyjny o współpracy przy rozwoju... Gniazdo Gryfów Skaraborgs Flyflottilj F7 Trwa pracowity poranek w Skrzydle Skaraborg w Såtenäs. Przybywają uczniowie szkolący się na wielozadaniowych samolotach myśliwskich Gripen, przyjeżdżając rowerami wraz ze swoimi instruktorami na płytę lotniska. Armija 2020 – wystawa czasu pandemii W roku 2020 organizatorzy imprez wystawienniczych o charakterze militarnym (i nie tylko…) stanęli przed dylematem – zrezygnować z realizacji zaplanowanych, cyklicznych przedsięwzięć z uwagi na pandemię COVID-19 czy przeprowadzić... SVBIED Już od chwili powstania tzw. państwa islamskiego na terenie Iraku i Syrii (określanego arabskim akronimem Daesh) w czerwcu 2014 r. ogromne znaczenie w prowadzonych przez nie działaniach wojennych odgrywały tzw. SVBIED (ang. Suicide... NSOO CIS, czyli inteligentne pole minowe na miarę XXI wieku 7 września, przy okazji Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego, firmy Belma i należąca do Grupy WB, MindMade Sp. z zorganizowały pokaz Nadzorowanego Systemu Obrony Obszaru CIS (Counter Intruder System). Przeprowadzono... Wojna sowiecko-fińska Finlandia pragnęła uniknąć wojny, ale wiosną 1941 r. znalazła się w bardzo trudnej sytuacji. Ze wszystkich stron otoczona przez wrogów: ze wschodu i od południa przez Związek Sowiecki, z zachodu przez... Dostawy średnich i ciężkich pojazdów użytkowych dla SZ RP cz. II Kontynuując przegląd zakupów ciężarówek średniej i ciężkiej klasy tonażowej, autobusów i modernizacji samochodów powyższych klas, przeprowadzonych w 2015 roku przez Siły Zbrojne RP, prezentujemy nowości firm: Mercedes-Benz, MAN, Liebherr... 20 lat współpracy Radmoru i Thalesa Dwie dekady temu gdyński Radmor rozpoczął współpracę z francuską firmą Thomson-CSF. Był to wtedy podmiot znany w Polsce od wielu lat i mający długoletnie tradycje kooperacji z polskimi firmami.... Analiza ryzyka Artykuł podejmuje temat systemowego zarządzania bezpieczeństwem w lotnictwie cywilnym ze zwróceniem szczególnej uwagi na kluczowy element procesu, czyli analizę i szacowanie ryzyka. W artykule zdefiniowane zostały takie terminy jak... Patrioty w Szwecji, Niemczech i Polsce Wiele wskazuje na to, że pod koniec marca zostanie wreszcie podpisana umowa dotycząca realizacji pierwszej fazy programu Wisła – przeciwlotniczego i przeciwrakietowego systemu przeciwlotniczego średniego zasięgu –przez wielu uznawanego za najważniejszy... TURAWA – dobre i polskie Wspierający zarządzanie bezpieczeństwem lotów system informatyczny Turawa, powstały i administrowany w Instytucie Technicznym Wojsk Lotniczych z powodzeniem służący w Siłach Powietrznych, to perspektywiczna baza dla zintegrowanego rozwiązania obejmującego całe... Początki polskiego podziemia narodowego Klęska II Rzeczypospolitej w wojnie obronnej we wrześniu 1939 r. i początek niemiecko-sowieckiej okupacji spowodowały powstanie i szybki rozwój dziesiątek mniejszych i większych niepodległościowych organizacji konspiracyjnych. Większość z nich... Najpotężniejsze siły zbrojne w dziejach? 12 lutego prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump skierował do Kongresu propozycję ustawy budżetowej na rok podatkowy 2019, w której na obronę narodową przewiduje się wydatki rzędu 716 mld USD. Departament Obrony... bookusertagcrosslistfunnelsort-amount-asc
Opublikowano: | Kategorie: Polityka, Społeczeństwo, Wiadomości ze świataLiczba wyświetleń: 494ONZ ostrzega przed groźbą najgorszego od dziesięcioleci głodu w sekretarza generalnego ONZ ds. humanitarnych Mark Lowcock oświadczył, że Jemen zderzy się z groźbą głodu „najgorszego od ostatnich kilku dekad” tak długo, dopóki koalicja pod przewodnictwem Arabii Saudyjskiej nie usunie blokady i nie przywróci dostaw pomocy humanitarnej dla regionu.„Tak długo, dopóki te środki nie zostaną zniesione… w Jemenie będzie panował głód. To nie będzie taki głód, który kosztował życie 250 tysięcy osób w Somalii w 2011 roku. To będzie najstraszliwszy głód na świecie od wielu dekad, jego ofiarami mogą paść miliony ludzi” — powiedział, zwracając się do dziennikarzy w sekretarza generalnego ONZ wezwał do podjęcia pięciu kroków, aby zapobiec pogarszaniu się sytuacji, wśród nich do „natychmiastowego przywrócenia humanitarnego i komercyjnego dostępu do wszystkich portów morskich, w szczególności dla żywności, paliwa, lekarstw i innych towarów”.W poniedziałek dowództwo arabskiej koalicji oświadczyło, że zamyka wszystkie lądowe, powietrzne i morskie porty Jemenu po wystrzeleniu rakiety na Rijad przez jemeńskich rebeliantów Huti. Koalicja wyjaśniła decyzję o zamknięciu portów faktem, że obecna procedura kontroli w nich umożliwiła rebeliantom zdobycie rakiet balistycznych. W środę koalicja zniosła zakaz nałożony wcześniej na pracę największego jemeńskiego portu w domowa w Jemenie trwa od 2014 roku i doprowadziła do poważnej sytuacji humanitarnej wśród dużej części ludności. Arabska koalicja działa w wojnie po stronie władz Jemenu przeciwko rebeliantom. ONZ wcześniej wyrażała zaniepokojenie sytuacją z zamknięciem portów w Jemenie, która doprowadziła do blokowania dostępu pomocy humanitarnej. Rzecznik sekretarza generalnego ONZ Stefan Dyuzharrik powiedział, że to prowadzi do groźby TAGI: Głód, Jemen, Wojna w JemeniePoznaj plan rządu!OD ADMINISTRATORA PORTALUHej! Cieszę się, że odwiedziłeś naszą stronę! Naprawdę! Jeśli zależy Ci na dalszym rozpowszechnianiu niezależnych informacji, ujawnianiu tego co przemilczane, niewygodne lub ukrywane, możesz dołożyć swoją cegiełkę i wesprzeć "Wolne Media" finansowo. Darowizna jest też pewną formą „pozytywnej energii” – podziękowaniem za wiedzę, którą tutaj zdobywasz. Media obywatelskie, jak nasz portal, nie mają dochodów z prenumerat ani nie są sponsorowane przez bogate korporacje by realizowały ich ukryte cele. Musimy radzić sobie sami. Jak możesz pomóc? Dowiesz się TUTAJ. Z góry dziękuję za wsparcie i nieobojętność!Poglądy wyrażane przez autorów i komentujących użytkowników są ich prywatnymi poglądami i nie muszą odzwierciedlać poglądów administracji "Wolnych Mediów". Jeżeli materiał narusza Twoje prawa autorskie, przeczytaj informacje dostępne tutaj, a następnie (jeśli wciąż tak uważasz) skontaktuj się z nami! Jeśli artykuł lub komentarz łamie prawo lub regulamin, powiadom nas o tym formularzem kontaktowym.
Duży port w Sankt Petersburgu (Rosyjski Большой порт Санкт-Петербург, oficjalna nazwa to Oficjalny organ federalny „Administracja portu morskiego w dużym porcie St.-Petersburg”) jest przedsiębiorstwem państwowym zajmującym się organizacją żeglugi handlowej w porcie morskim Sankt Petersburg i poza jego granicami w ustalonych strefach odpowiedzialności
w tytule artykułu zagadnienia autorka wykorzystała dwie metody badaw-cze: analizę historyczną oraz analizę i krytykę piśmiennictwa i źródeł. Przyczyny konfliktu Źródło konfliktu w Jemenie tkwi w skomplikowanej historii tego pań-stwa. Od wielu stuleci stanowi ono obszar walki o wpływy prowadzonej przez poszczególne państwa.
Strony w kategorii „Porty lotnicze w Jemenie” W. Port lotniczy Wadi Ajn Tę stronę ostatnio edytowano 2 maj 2020, 21:20.
W XVI wieku nikt nie wiedział, że na Jeniseju będzie duży port. Ludzie mieszkający na tych brzegach zajmowali się wyłącznie rybołówstwem. Odkrywcy. Kozacy zaczęli wykorzystywać rzekę jako drogę wodną. Potem pojawiły się pierwsze pisemne wzmianki o niej, które pochodzą z końca XVI wieku. W 1601 r.wbMV2Fa.
